بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس برگ‌ و گل‌ دو گونه Salvia syriaca L. و Salvia reuterana Boiss. جمع‌آوری شده از منطقه بروجرد

مقدمه: جنس Salvia متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) و شامل 700 تا 900 گونه در سرتاسر جهان می‌باشد. در ایران 57 گونه از این جنس شناسایی شده که تعدادی از آنها بومی می‌باشند. گیاهان متعلق به این جنس دارای خواص دارویی بوده و در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف: در این مطالعه مواد تشکیل‌دهنده موجود در اسانس حاصل از دو اندام برگ‌ و گل‌های دو گونه Salvia جمع‌آوری شده از منطقه بروجرد مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. روش بررسی: دو گونه Salvia syriaca L. و Saliva reuterana Boiss. در خردادماه 1383 از منطقه بروجرد جمع‌آوری و پس از خشک کردن در سایه، از برگ‌ها و گل‌های آنها به‌طور جداگانه به روش تقطیر با آب با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس‌گیری شد. اسانس به دست آمده با دستگاه GC/MS مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: مواد اصلی در اسانس برگ‌های S. reuterana شامل بتا کاریوفیلن (14/13 درصد)، اسپاتولنول (39/12 درصد) می‌باشد. ولی در برگ‌های گونه S. syriaca اسپاتولنول (63/18 درصد)، بورنیل استات (49/10 درصد)، آلفا کادینن (25/10 درصد) و دلتاالمن (91/7 درصد) به وفور یافت می‌شوند. همچنین مواد اصلی اسانس گل‌های S. reuterana شامل بتاکاریوفیلن (00/15 درصد)، ایزواسپاتولنول (75/7 درصد)، بورنیل استات (85/5 درصد) و بتاالمن (98/5 درصد) و در گل‌های گونه S. syriaca اسپاتولنول (39/21 درصد)، بورنیل استات (57/9 درصد)، جرماکرن‌ب (37/8 درصد)، آلفاپینن (12/6 درصد)، دلتاکادینن (75/5 درصد) و دلتاالمن (34/5 درصد) بیشترین میزان مواد را به خود اختصاص می‌دهند. نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که ترکیبات موجود در اسانس برگ‌ها و گل‌های نمونه‌های مورد بررسی متفاوت بوده و حتی محل تجمع یک ماده (اسپاتولنول) در دو گونه مختلف نیز متفاوت است. ماده عمده موجود در گونه S. reuterena بتاکاریوفیلن و ماده عمده موجود در گونه S. syriaca اسپاتولنول می‌باشد. مواد عمده شناسایی شده عبارتند از: بتا کاریوفیلن، اسپاتولنول، جرماکرن‌ب، بورنیل‌استات و دلتاالمن.