بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس دو جمعیت گونه مریم نخودی خزری (Teucrium hyrcanicum L.) در دو رویشگاه مختلف

مقدمه: جنس Teucrium شامل بیش از 340 گونه در سراسر جهان است که در کشور ایران 12 گونه از این جنس رویش دارد و سه گونه از این تعداد بومی ایران هستند. گونه‌های مختلف Teucrium در طب سنتی به عنوان گیاه دارویی استفاده می‌شود. تاکنون بر روی اجزای تشکیل‌دهنده اسانس گونه Teucrium hyrcanicumمطالعه‌ای انجام نشده است. هدف: بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس در دو جمعیت گونه مریم نخودی خزری جمع‌آوری شده از دو رویشگاه. روش بررسی: در این پژوهش اندام‌های هوایی گونه مریم نخودی خزری از دو رویشگاه جاده خلخال - اسالم و رستم‌آباد جمع‌آوری و پس از خشک کردن در سایه، به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری و توسط روش‌های GC و GC/MS اجزای آن شناسایی شد. نتایج: بازده اسانس برای نمونه‌ها به ترتیب 25/0 و 2/0 درصد وزنی- وزنی به دست آمد و تعداد 38 و 15 ترکیب نشان‌دهنده 1/93 درصد و3/93 درصد کل ترکیب‌های اسانس شناسایی شدند. در اسانس جمعیت خلخال - اسالم،Hexahydrofarnesyl acetone (7/12 درصد)، Linalool (7/11 درصد)، E - β-Farnesene (7/10 درصد) ترکیب‌های عمده بودند و نیز در نمونه جمع‌آوری شده از منطقه رستم‌آباد گیلان E - β - Farnesene (6/60 درصد) وE – α - Farnesene (0/15 درصد) فراوان‌ترین بودند. نتیجه‌گیری: تفاوت‌های کیفی و کمی در ترکیب‌های اسانس دو جمعیت می‌تواند ناشی از تفاوت ویژگی‌های اکولوژیک مناطق رویش مانند دما، رطوبت و ارتفاع از سطح دریا و یا سایر عوامل خاکی و جغرافیایی باشد.