بررسی تطبیقی تأثیر ملاک‌های مختلف ارزش‌داوری اخلاقی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و دلالت‌های آن برای اقتصاد اسلامی

هرچند اقتصاددانان می‌کوشند تا نظریاتشان فاقد ارزش‌داوری‌های اخلاقی باشد، امّا نظریاتشان ناگزیر ارزش‌بار است. در این مقاله به بررسی تأثیرپذیری سیاست‌های پیشنهادی اقتصاددانان از مکاتب اخلاق هنجاری پرداخته می‌شود. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که رویکردهای غایت‌گرایی، وظیفه‌گرایی، فضیلت‌گرایی و حق‌محوری اقتضائات خاصی در سیاست‌گذاری اقتصادی دارند. این رویکردها با اثرگذاری بر تعیین اهداف سیاست‌های اقتصادی، زمینه‌ساز تعیین اصولی می‌شوند که چارچوب سیاست‌های اقتصادی را برای دستیابی به آن اهداف مشخص می‌کنند. درنتیجه این روند، اقتصاددانان نئوکلاسیک با تأکید بر نقش ساختار بازار رقابتی برای دستیابی به رفاه، سیاست‌های قیمتی را به‌منظور جبران شکست بازار پیشنهاد داده‌اند؛ امّا جهت‌گیری سیاستی در رویکرد قابلیت‌محورِ سن و قراردادگرایی رالز از طریق ایجاد تغییراتی در ساختار بازار و معرفی نهادهای جدید، به ترتیب توسعه انسانی و تأمین کالاهای اساسیِ کم‌برخوردارترین افراد جامعه است. اقتصاددانان فمینیست نیز ارتقای نقش فعالیت‌های مراقبتی زنان را در جهت‌گیری‌های سیاستی خود ضروری می‌دانند. مطالعه مجموعه این روندها می‌تواند برخی دلالت‌ها را درباره چگونگی اثرگذاری ملاک ارزش‌داوری اسلامی در طراحی سیاست‌گذاری‌ اقتصادی داشته باشد که حاصل آن ایجاد یک جهت‌گیری چندمرحله‌ای سیاستی در اقتصاد اسلامی خواهد بود.