بررسی تغییرات برخی ترکیبات مؤثره دارویی و فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در دو رقم زیتون تحت تنش سرما

زیتون (Olea europaea L.) از گیاهان همیشه سبز و بومی نواحی مدیترانه‌ای است. توسعه زیتون در مناطق سرد با محدودیت روبرو است ، زیرا به ندرت دمای 12- درجه سانتیگراد را تحمل می‌کند. در سال‌های اخیر به علت افزایش تقاضا برای روغن و میوه زیتون، کاشت این درخت در ایران گسترش یافته است. برای ارزیابی تأثیر تنش سرما بر میزان فنل کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و سه ترکیب فنلی الئوروپین، هیدروکسی تیروزول و تیروزول و همچنین فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در برگ دو رقم زیتون (سویلانا و فرانتوئیو)، نهال‌های یک ساله، در معرض هفت دمای: 20 (دمای شاهد)، 10، 5، 0، 5-، 10-، 15-، 20- درجه سانتیگراد به تدریج به مدت 12 ساعت قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که اعمال تنش سرمایی سبب افزایش میزان فنل کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و میزان فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز شد. البته فعالیت این آنزیم در رقم سویلانا از دمای 5- و در رقم فرانتوئیو از دمای 10- درجه سانتیگراد رو به کاهش نهاد. غلظت الئوروپین در هر دو رقم طی تنش سرمایی به طور معنی‌داری افزایش یافت، ولی غلظت هیدروکسی تیروزول و تیروزول در مقایسه با گیاهان شاهد کاهش نشان داد. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر، ارقام فرانتوئیو و سویلانا در برابر تنش سرمایی مقاومت متفاوتی از خود نشان دادند، به طوری که رقم فرانتوئیو مقاوم‌تر از رقم سویلانا بود.