بررسی تغییرات در مقیاس یارانه گاز طبیعی ایران و تجزیه عوامل

امروزه با توجه به پیامدهای استفاده از سوخت‌های فسیلی بر محیط‌زیست، کشورهای عمده مصرف‌کننده انرژی به سمت توجه بیشتر به انرژی‌های نو و همچنین گاز طبیعی سوق داده شده‌اند. به همین جهت یکی از حامل‌های پرمصرف انرژی در ایران گاز طبیعی می‌باشد که افزایش توجه به مسائل زیست‌محیطی و تلاش برای کاهش انتشار گازهای آلاینده باعث افزایش میزان مصرف و به نسبت آن افزایش یارانه پرداختی برای این حامل انرژی نسبت به سال 2000 میلادی شده است. لذا مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق در زمینه عرضه و تقاضای انرژی به‌خصوص بحث یارانه گاز که در سال‌های اخیر شاهد تغییرات زیادی در این زمینه بوده‌ایم و اصلاح ساختار موجود، ضروری می‌باشد. در همین راستا پژوهش حاضر که با هدف بررسی تحلیل تغییرات در مقیاس یارانه گاز طبیعی و تجزیه عامل های آن در ایران انجام شده است، با استفاده از رویکرد تجزیه شاخص و روش LMDI-I تغییرات یارانه گاز طبیعی طی سال‌های 1388 تا1394 به چهار اثر به صورت زمانی زنجیره‌ای تجزیه شده است.نتایج نشان می‌دهد در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران اثر قیمت رقابتی گاز طبیعی بیشترین و اثر مکانیسم قیمت‌گذاری گاز طبیعی کمترین تأثیر را در تغییرات مقیاس یارانه گاز طبیعی داشته‌اند که این موضوع نشان‌دهنده تأثیرپذیری بخش‌های مختلف اقتصاد ایران از قیمت‌های منطقه‌ای و بین المللی وتأثیر اندک طرح هدفمندی یارانه‌ها در این حوزه می‌باشد به طور کلی ترتیب اثرگذاری عوامل تجزیه در تغییرات مقیاس یارانه گاز طبیعی را می‌توان به این صورت برشمرد: اثر قیمت رقابتی، اثر مصرف، اثر ساختار مصرف و در انتها اثر مکانیسم قیمت‌گذاری