بررسی تغییرات فیزیکی آب‌های خلیج چابهار در مونسون زمستانه (1385-1386)

در این تحقیق داده‌های میدانی دما، شوری و چگالی با استفاده از CTD از اوایل زمستان 1385 تا اواخر بهار 1386 (مونسون زمستانه) در برش‌های طولی و عرضی خلیج چابهار مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از نمونه‌برداری‌های قبل از وقوع توفان حاره‌ای گونو (اواسط خرداد 1386) نشان داد که لایه شیوگرما در عمق 2 الی 6 متری با کاهش دمای C?81/7 در دهانه شدت یافته است. پایین‌تر از این لایه تا عمق 24 متری، دما با تغییرات فصلی اندک در محدوده بین C?24 تا C?5/25 متغیر بوده است. یک هفته پس از ضعیف شدن باد متناسب با توفان، توزیع چگالی و شوری در سرتاسر خلیج به‌‌شدت لایه‌بندی شد. این لایه‌‌بندی شدید به‌‌علت جریان آبهای کم‌شور از دریای عمان به سمت ساحل خلیج، کاهش سرعت با‌د و کاهش اختلاط در نظر گرفته شده است که سبب ایجاد گرادیان غیریکنواخت چگالی (شوری) عمود بر دهانه خلیج شده است. شوری لایه سطحی پس از توفان 6/1 واحد کمتر از شوری سطحی قبل از توفان به‌دست آمد. این کاهش به علت افزایش میزان بارندگی و انتقال اکمن بوده است که با پیشروی توفان به سمت ساحل میزان شوری (چگالی) خلیج کاهش یافته است. متوسط شوری در بالا و پایین لایه شیو شوری به‌‌ترتیب psu59/37 و psu07/34 به‌دست آمد. این کاهش شوری با عمق، به حضور آب‌های زیرسطحی و کم‌شور دریای عمان (عمق متوسط بین 25 تا 150 متر و شوری کمتر از psu 5/36) در اعماق خلیج مربوط بوده است که با توجه به وزش باد غربی، یکی از پدیده های موثر در رویداد فوق، پدیده فراجوشی (Upwelling) از بستر تا عمق 10-9 متری خلیج بوده است. تغییرات عمودی شوری و چگالی در نواحی پایین (دهانه) خلیج به علت تعدیل شوری آب ناشی از جریان دریای عمان، کمتر از نواحی شمالی خلیج بوده است. نتایج حاصل از آزمون‌‌های آماری رگرسیون نشان داد که تغییرات عمودی چگالی آب خلیج، بیشتر متناسب با تغییرات عمودی دمای آب است تا میزان شوری آب. با توجه به نتایج حاصل از آزمون آماری بلوکی کاملاً تصادفی با زیرنمونه نامساوی، الگوی گردش آب خلیج چابهار در فصل زمستان و ماه فروردین به‌صورت چرخندی (Cyclonic) است و در اردیبهشت و خرداد به‌صورت پادچرخندی (Anticyclonic) است.