بررسی تغییرات محتوای فنل‌، فلاونویید کل و عملکرد آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی Gundelia tournefortii L. در مراحل مختلف رشد در چهار رویشگاه شمال شرق استان خوزستان

کنگر علوفه‌ای (Gundelia tournefortii L.) از گیاهان بومی ایران با ارزش دارویی- علوفه‌ای تیره Asteraceae است. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات محتوای فنل، فلاونویید کل و ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی گیاه در مراحل مختلف رشد در چهار رویشگاه شمال شرق استان خوزستان با اختلاف ارتفاع 900 متر انجام گرفت. سرشاخه‌های هوایی گیاه از چهار رویشگاه طبیعی شمال شرق خوزستان (دره‌خرسون، شاهزاده احمد 1، شاهزاده احمد 2 و دهدز)، در سه مرحله رویشی، گل‌دهی و بذردهی جمع‌آوری گردید.محتوای فنل وفلاونوئید کل عصاره‌های متانولی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری و فعالیت آنتی‌اکسیدانی با روش به‌دام‌اندازی رادیکال آزاد DPPH اندازه‌گیری گردید. با توجه به نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA)، عوامل رویشگاه، اندام و فنولوژی هر کدام به‌صورت جداگانه و اثر متقابل رویشگاه-اندام گیاه، رویشگاه- مراحل‌فنولوژی، رویشگاه-اندام گیاه- مراحل‌فنولوژی با اطمینان 99 درصد بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان فنل و فلاونوئید کل این گیاه اثر معنی‌دار داشت. میانگین تیمارها در سه تکرار با استفاده ازآزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند (01/0P<). نتایج نشان داد بیشترین میزان فنل کل (9/56 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک)، فلاونوئید کل (03/7 میلی‌گرم کوئرستین در گرم ماده خشک) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (19/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) در رویشگاه دره‌ خرسون گزارش گردید. همچنین عصاره گیاه در مرحله گلدهی و در همه رویشگاه‌ها از بیشترین محتوای ترکیبات فنلی و فلاونوییدی و عملکرد آنتی‌اکسیدانی برخوردار بود.