بررسی تغییرات مکانی فلز سنگین کروم در خاک اطراف کارخانۀ سیمان بهبهان

آلودگی محیط‌زیست با آلاینده‌های گوناگون یکی از مهم‌ترین مشکلات قرن حاضر است. حداقل 20 عنصر فلزی ازجمله کروم در گروه فلزهای سمی طبقه‌بندی شده‌اند که نیمی از آن‌ها در مقادیر بیش از حد استاندارد در محیط‌زیست منتشر می‌شوند. کروم یکی از آلاینده‌های سمی است که به‌طور گسترده در محیط‌زیست انتشار می‌یابد و در سیمان و بتن وجود دارد. هدف از این پژوهش اندازه‌گیری غلظت کروم در نمونه‌های خاک سطحی محیط اطراف و محوطۀ داخلی کارخانۀ سیمان بهبهان بوده است. 26 نمونه از بخش‌های گوناگون محوطۀ داخلی کارخانۀ سیمان و 29 نمونه به‌صورت تصادفی از جهت‌ها و شعاع‌های متفاوت در دامنۀ فاصله‌ای 520-3150 متری اطراف کارخانه، با توجه به عوارض پستی و بلندی با رعایت اصول کنترل کیفی و تضمین کیفیت در نمونه‌برداری، جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. هضم شیمیایی نمونه‌ها طبق روش استاندارد بین‌المللی (11466 ISO) صورت گرفت و مقدار عناصر فوق با دستگاه جذب اتمی شعله‌ای اندازه‌گیری شد. میانگین غلظت کروم در نمونه‌های خاک اطراف کارخانه  mg/kg53/3±06/29 و نمونه‌های درون کارخانه mg/kg 08/11±11/42 است که این مقادیر از حد استاندارد تعیین‌شده برای کروم کمتر است. سطح آلودگی براساس شاخص تجمع زمینی Igeo برآورد شد. این شاخص برای فلز کروم نشان‌دهندۀ سطح آلودگی از غیرآلوده تا آلودگی متوسط است. نتایج آزمون تجزیۀ واریانس نشان داد بین غلظت کروم داخل و خارج کارخانه اختلاف معنی‌داری وجود دارد (05/0 p value=). کارخانه از لحاظ عنصر سمی کروم آلوده‌کننده نیست.