بررسی توزیع مکانی یون نیترات در آب‌های زیرزمینی شهرستان اندیمشک با استفاده از روش‌های زمین‌آماری

با توجه به اهمیت منابع آب‌های زیرزمینی در تأمین نیازهای بشر، عدم کنترل و مدیریت نامناسب این منابع ممکن است به بروز مشکلاتی مثل آلودگی‌های نیتراتۀ ناشی از مصرف بی‌رویۀ کودهای شیمیایی در اراضی کشاورزی منجر شود. با تعمیم داده‌های نقطه‌ای به سطح، با استفاده از روش‌های زمین‌آماری، می‌توان میزان آلودگی را در مناطقی که نمونه‌برداری صورت نگرفته است نیز تعیین کرد. این پژوهش با هدف پهنه‌بندی میزان آلودگی نیتراتۀ آب‌های زیرزمینی در بخشی از اراضی کشاورزی شهرستان اندیمشک انجام شد. به این منظور، از ۵۵ حلقه چاه نمونه‌‌برداری انجام شد و میزان یون نیترات در هر کدام از چاه‌ها بر حسب mg/lit نیترات به‌دست آمد. روش‌های زمین‌آماری مورد استفاده شامل کریجینگ، کوکریجینگ و وزن‌دهی عکس فاصله بود. از کریجینگ شاخص نیز برای ترسیم نقشۀ احتمال خطر آلودگی نیترات استفاده شد. بعد از تعیین نرمال‌بودن داده‌ها و رسم واریوگرام، روش کریجینگ با مقدار ریشه مربعات خطای ۴/۱ و خطای کمتر نسبت به روش کوکریجینگ با مقدار ریشه مربعات خطای ۴۲/۱ و معکوس فاصله با مقدار ریشه مربعات خطای ۴۶/۱ روش مناسب شناخته شد. بنابراین، با بهره‌گیری از بهترین روش درون‌یابی (کریجینگ) به پهنه‌بندی غلظت یون نیترات اقدام شد. نقشه‌های هم‌نیترات می‌تواند به‌مثابۀ ابزاری مهم برای تصمیم‌گیران در عرصه‌های مدیریتی مورد استفاده قرار گیرد.