بررسی دلایل حرکت زمین در رسالۀ قانون ناصری از عبدالغفار نجم‌الدوله
نویسنده
چکیده مقاله:
مسألۀ حرکت زمین (حرکت وضعی و حرکت انتقالی آن) و حل ایرادات طبیعی و تجربی حاصل از پذیرش این حرکت، یکی از مسائل مهم در پذیرش یا رد نجوم خورشیدمرکز بوده است. با این که در آثار هیئت دورۀ اسلامی، سعی بر آن بود تا دلایلی که برای بر سکون زمین مطرح می‌شوند، بیشتر دلایلی تجربی باشند، اما به نظر می‌آید در نزد متفکران دورۀ قاجار، این دلایل تجربی نسبت به دلایل طبیعی اهمیت کمتری داشتند. عبدالغفار نجم‌الدوله در کتاب قانون ناصری (1284ق) به تفصیل به مسائل مربوط به نجوم جدید و اکتشافات نجومی روز می‌پردازد. با این که مطالب مطرح شده در این کتاب عموماً از سطح کتاب‌های علم برای عموم فراتر نمی‌رود، اما بررسی آن برای شناخت استدلال‌های نجومی مطرح شده در مورد حرکت زمین در دورۀ قاجار لازم به نظر میرسد. مقالۀ حاضر به بررسی دلایل نجم‌الدوله در موضوع حرکت زمین در کتاب قانون ناصری می‌پردازد.
منابع مشابه
فرایند حرکت تکواژ به دلایل صرفی- واجی: بررسی نمونهای در کردی کلهری
در طبقهبندی ینسن (1990) از فرایندهای صرفی- واجی در زبانهای مختلف، شاید کمترین بسامد وقوع این فرایندها در میان زبانها، مربوط به فرایند حرکت تکواژ به دلیل ملاحظات صرفی- واجی است که باعث تغییر ترتیب معمول تکواژها در صورت واژه میشود. در این مقاله، هدف معرفی نمونهای از این فرایند نادر در کردی کلهری است. این پدیده در افعال پسوندی رخ میدهد که در ساختمان آنها، پیبست ضمیری سوم شخص مفرد به کار ر...
متن کاملبررسی اسلوب خط در نسخه‌ای از رسالۀ احکام نجوم
خط نامتعارف و کمتر شناختهشدها ی که نسخه‌ای از کتاب احکام نجوم (کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، شمارۀ 17225) بدان کتابت شده، یکی از حلقه های گمشده را در تاریخ خوشنویسی ایرانی نمایان می سازد. به نظر میرسد با توجه به شباهتها و تفاوتهای این خط با نسخ و کوفی شرقی، خط نسخۀ احکام نجوم را میتوان اسلوب ویژه ای برای کتابت نسخ خطی در برههای از تاریخ در نظر گرفت. این پژوهش با هدف مطا...
متن کاملبررسی دلایل مرکزیت و سکون زمین در آثار هیئت دورۀ اسلامی
دلایل مرکزیت و سکون زمین را، در میان آثار نجومی دورۀ اسلامی، باید در کتب هیئت یافت. زیرا در این آثار، به کیهان‌شناسی ریاضی بر اساس هیئتِ مجسم افلاک و موقعیت زمین در میان آنها پرداخته شده است. این دلایل که در کتاب مجسطی بطلمیوس ریشه دارند، بر مشاهدات و پیش‌فرض‌هایی بنا شده‌اند. در این مقاله تک تک این دلایل مطرح و شرح داده می‌شوند و با روشی تحلیلی سعی میشود که پیش‌فرض‌های این دلایل روشن شوند. این...
متن کاملبررسی انتقادی چاپِ «رسالۀ تحقیقات سرحدیه»
روابط ایران و عثمانی با تشکیل کنفرانس ارزنةالروم (1259ق) و انعقاد عهدنامۀ دوم ارزنةالروم (1263ق) وارد مرحلۀ جدیدی شد. به‌موجب این معاهده، مقرر شده بود، تا با تشکیل کمیسیونی، مناطق مرزی دو کشور تحدید حدود گردد. میرزاجعفرخان مشیرالدوله به‌عنوان نمایندۀ ایران در کمیسیون مزبور، در زمان مأموریت خود، صدها نامه خطاب به دولتمردان ایران دربارۀ روند تحدید حدود ارسال نمود. به‌جز آن، گزارش مأموریت خود را ...
متن کاملبررسی انتقادی ترجمۀ رسالۀ قشیریه
الرسالة الی الصوفیة یا رسالۀ قشیریه، اثر ابو القاسم قشیری (د. 465ق)، از جمله مهم‌ترین آثار در قلمرو تصوف مدرسی اسلامی است که در قرن پنجم به زبان عربی نگاشته شده است. این اثر به فاصلۀ کوتاهی پس از تألیف، به فارسی ترجمه شده و ارتباط فارسی‌زبانان با اندیشه‌های قشیری، از دیرباز تا کنون، غالباً از طریق همین ترجمۀ قدیم بوده است. مؤلفان این مقاله کوشیده‌اند با مقایسۀ ترجمۀ قدیم ...
متن کاملبررسی دلایل نشست زمین در سبزواروارائه راه کارهای حل آن
چکیده میتوان فرونشینی سطح زمین را مورد محدودی از سقوط دامنه دانست که در آن بر اثر نیروی جاذبه زمین ، حرکت عمودی رو به پایین میباشد و معمولا حرکت جانبی کمی دارد. هدف اصلی در این تحقیق بررسی دلایل ایجاد فرونشینی در شهر سبزوار(با تاکید بر قناتهای شهری) می باشد،که به این منظور ابتدا بر اساس اسناد وتحقیقات موجود در این زمینه،کلیاتی از ویژگی های جغرافیایی منطقه مورد مطالعه ارائه گردیده است. سپس با...
منابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 16 شماره 1
صفحات 115- 139
تاریخ انتشار 2018-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023