بررسی رفتار مکانیکی گوجه فرنگی در فرآیند حمل ونقل جاده ای

آسیب­هایی که در هنگام حمل­ونقل به میوه­ها وارد می­شود یکی از دلایل اصلی صدمات وارده به آنها می­باشد که می­تواند به یکی از شکل­های ضربه، نیروهای مماسی و نیروی وزن (بار مرده) اتفاق بیفتد. ارتعاش وارده به میوه­های در حال حمل می­تواند یکی از این آسیب­ها یا ترکیبی از آنها را به میوه وارد نماید. مدول الاستیسیته و سفتی یکی از مهمترین خواص مکانیکی میوه است و تغییرات آن تعیین کننده میزان آسیب می­تواند باشد. در این پژوهش تاثیر دو نوع جاده آسفالت (بزرگ­راه و درجه­دوم)، دو نوع وسیله نقلیه با سیستم تعلیق متفاوت (کامیون بادی و کامیونت فنری)، سه سطح ارتفاع قرارگیری جعبه درون وسیله نقلیه (کف: H1وسط:H2 و بالاترین ارتفاع از کف:H3)، دو موقعیت قرارگیری جعبه روی وسیله نقلیه (جلو: S1 و عقب: S2) و دو محل قرارگیری میوه درون جعبه (ردیف پایین جعبه:Loc1 و ردیف بالای جعبه Loc2) بر تغییرات مدول الاستیسیته و سفتی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا مدول الاستیسیته و سفتی میوه­های شاهد (حمل­ونقل نشده) اندازه­گیری شد، سپس میوه­های حمل­ونقل شده مورد آزمون قرار گرفتند. میزان آسیب بر مبنای درصد اختلاف پارامترهای اندازه­گیری شده بین این دو در نظر گرفته شد. با توجه به نتایج به­دست آمده از تحلیل پارامترهای اصلی و متقابل، میوه­هایی که با کامیون بادی حمل­ونقل شده بودند از نرخ کاهشی (مدول الاستیسیته) کمتری به نسبت میوه­هایی که با کامیونت فنری حمل­ونقل شده بودند برخوردار گردیدند و مقدار آن در جاده آسفالت بزرگ­راه درون سیستم تعلیق بادی و فنری به­ترتیب برابر 44/34 و 66/41 و در جاده آسفالت درجه­دوم این میزان به­ترتیب 48 و 77/57 درصد تنزل (نسبت به شاهد) حاصل شد. با افزایش ارتفاع قرارگیری از کف هر دو سیستم تعلیق (بادی و فنر) مدول الاستیسیته کاهش معنی­داری یافت. حمل­ونقل روی آسفالت بزرگ­راه برای میوه­هایی که در موقعیت عقب (S2) کامیون و کامیونت (نسبت به موقعیت جلو) مستقر شده بودند با کاهشی 27/12 درصد مدول الاستیسیته مواجه گردیدند، این میزان در جاده آسفالت درجه­دوم با نرخ کاهش بیشتری معادل 62/13 درصد رخ داد. میوه­هایی که در ردیف پایین (Loc1) جعبه قرار داشتند (در جاده آسفالت درجه­دوم) بعد از انجام آزمایش دارای مدول الاستیسیته بالاتری نسبت به میوه­های ردیف بالایی جعبه (Loc2) بودند (معادل43/14درصد). همچنین نتایج نشان داد، میوه‌هایی که در ارتفاع اول (H1) و دوم (H2) کامیون بادی (T1) استقرار یافته­اند از سفتی بیشتری برخوردار هستند. میوه­هایی که در ردیف پایین جعبه (Loc1) و موقعیت جلو (S1) کامیون بادی (T1) قرار داشتند در هر سطح ارتفاع قرارگیری (H1، H2 وH3) سفتی بیشتری نسبت به موقعیت عقب (S2) از خود نشان دادند.