بررسی روند تغییرات زمانی- مکانی دما و بارش در حوضه آبریز طشک-بختگان

یکی از چالش‎های جدی در عصر حاضر تغییر اقلیم و تأثیر آن بر منابع آب در دسترس است. در این راستا بررسی تغییرات زمانی و مکانی بارندگی و دما، به‌عنوان پارامترهای تأثیرگذار بر وضعیت منابع آب، می‎تواند در ارزیابی شرایط هیدروکلیماتولوژی حوضه و اتخاذ سیاست‎های مدیریتی مناسب باشد. در این تحقیق ابتدا روند زمانی بارش و دما سالانه حوضه آبریز طشک-بختگان در یک دوره آماری 30 ساله (2010-1981) با استفاده از روش‎های آماری غیرپارامتریک من-‎کندال، اسپیرمن، شیب سن و پتی بررسی شد. سپس برای درک تفاوت‎ مکانی این پارامترها در سطح حوضه از تکنیک‌های درونیابی عکس فاصله (IDW)، چندجمله‏ای محلی (LPI)، چندجمله‏ای جهانی (GPI) و روش تابع و روش تابع شعاعی (RBF) مختلف استفاده شد. نتایج نشان داد بارندگی طی دوره 1981-2010 به میزان 3/14درصد کاهش و دما به میزان 5/3 درصد افزایش داشته است که روند تغییرات برای بارش و دما به ترتیب در سال 2004 و 1985 اتفاق افتاده است. اما روند کاهش بارندگی در منطقه برخلاف افزایش دما معنی‌دار نیست. با این وجود، استفاده از روش کریجینگ برای بررسی تغییرات مکانی بارندگی و روش تابع شعاعی برای بررسی تغییرات مکانی دما در حوضه مورد مطالعه بدلیل کمترین خطای گزارش شده پیشنهاد می‌گردد. مقایسه تکنیک‎های درونیابی نیز نشان داد روش کریجینگ معمولی و توابع پایه شعاعی با حداقل خطا، بهترین روش برای تجزیه و تحلیل مکانی بارش و دما هستند.