بررسی ساختار جمعیتی ماهی کلمه (Rutilus rutilus caspicus) در مناطق انزلی و گمیشان با استفاده از نشانگر ریزماهواره

ماهی کلمه یکی از گونه‌های ارزشمند ماهیان استخوانی بوده که در نواحی جنوبی دریای خزر از نظر اقتصادی حائز اهمیت می باشد. بررسی‌ها نشان داده که تکثیر طبیعی این گونه طی سالهای اخیر کاهش یافته است. در حال حاضر بازسازی ذخایر ماهی کلمه از طریق تکثیر مصنوعی صورت می گیرد. در این راستا، کاهش ذخیره ژنی این گونه از نگرانی‌های اصلی در ادامه این مسیر می باشد. در تحقیق حاضر، جهت بررسی ساختار جمعیتی ماهی کلمه تعداد 54 نمونه ماهی از مناطق انزلی و گمیشان (27 نمونه از هر منطقه) در بهار سال 1386 صید گردید. DNA ژنومی نمونه ها به روش فنل-‌‌‌‌‌کلروفرم استخراج و با استفاده از 10 لوکوس ریزماهواره‌ای مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی پارامترهای تنوع ژنتیکی (تالاب گمیشان: تعداد الل در سطح لوکوس: 4/11Na=، تعداد الل موثر: 92/7 Ne=، هتروزایگوسیتی مشاهده شده:69/0Ho= و هتروزایگوسیتی مورد انتظار85/0He=) (تالاب انزلی: 2/10Na=، 38/7 Ne=، 71/0 Ho= و 84/0 He=)، تفاوت معنی‌داری بین مناطق مورد نظر مشاهده نشد (05/0<P). آنالیز واریانس مولکولی نشان داد که تنوع بالایی (%95) در درون جمعیت های مورد بررسی وجود دارد. میزان شاخص Fst، 046/0 به دست آمد که نشان دهنده وجود تمایز ژنتیکی پایین بین مناطق انزلی و گمیشان می باشد. 10 نمونه از 20 تست مورد بررسی، انحراف معنی داری (05/0P≤) از تعادل هاردی‌-‌ واینبرگ نشان دادند که علت عمده آن را می توان به کاهش هتروزایگوسیتی نسبت داد. همچنین نتایج حاصل از ترسیم دندروگرام بر اساس فاصله ژنتیکی نشان داد که احتمالا دو جمعیت مورد بررسی مجزا می باشند.