بررسی ساختار مرفوزیستی گال مازوج و زنبور عامل آن در جنگلهای بلوط غرب کشور

زنبورهای گالزای بلوط (Hym.: Cynipidae: Cynipini) گالهای متنوعی را روی اندامهای مختلف درختان بلوط بوجود می‌آورند. تعدادی از این گالها به‌ویژه گال مازوج حاوی تانن فراوان می باشند. این بررسی که طی سالهای 1383 و 1384، در استانهای آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و لرستان انجام شد، گال مازوج از نظر شناسایی، پراکنش، میزبان و ... مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که عامل ایجاد کننده گال مازوج گونه Andricus sternlichti Bellido می‌باشد. این گونه زنبور تقریبا درشت و به رنگ قهوه‌ای روشن بوده و میزبان آن بلوط Quercus infectoria است. زمان تشکیل این گال در استان آذربایجان غربی اواسط تیر و در استانهای کردستان، کرمانشاه و لرستان اوایل مرداد ماه ثبت گردید. گال مازوج در زمان تشکیل سبز رنگ (مازوج سبز) بوده و در مراحل پایانی رشد خود به رنگ زرد درمی‌آید که مازوج زرد یا سفید نامیده می‌شود. زمان تشکیل مازوج زرد در استانهای مورد مطالعه اواخر شهریور ماه است. سطح خارجی گال مازوج دارای برجستگی‌ها و دندانه‌های کوچکی بوده و دارای یک حفره لاروی می‌باشد. مناطق پراکنش این گال نیز عبارتند از: استان آذربایجان غربی: میر‌آباد، روستای قبرحسین در شهرستان پیرانشهر و روستاهای قاسم رش، بنوخلف و دارقبر در شهرستان سردشت. استان کردستان: حومه شهرستان مریوان، ساوجی، چناره، کانی دینار، باشماق، کانی سور، بوئین و شوی. استان کرمانشاه: اسلام‌آباد (بخش گهواره)، سرپل ذهاب، ریجاب، شهرستان جوانرود و مسیر پاوه به جوانرود. استان لرستان : شهرستان الشتر (منطقه قلایی) و خرم آباد (روستای کاکاشرف).