بررسی ساختار و محتوای آستانه‌سرایی در منظومه‌های فارسی تا قرن ششم
نویسنده
چکیده مقاله:
مرسوم است شاعر قبل از شروع متن اصلی منظومه، بخش‌هایی را به عنوان آستانه منظومه می‌آورد که حکم دروازه ورود به متن اصلی دارد. این سنت قدمتی دیرین دارد و در کهن‌ترین آثار ایرانی همچون اوستا و کتیبه‌های هخامنشی و منظومه‌های پهلوی دیده می‌شود و در منظومه‌های دری نیز استمرار یافته است. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و با بررسی 19 منظومه فارسی تا قرن ششم، در پی آن است که نشان دهد مقدمه‌ها از نظر محتوا و ساختار شامل چه مواردی است؟ آیا می‌توان سیر و تطوری برای آن در نظر گرفت؟ مقدمه‌های منظومه‌های مورد بررسی در سه دستة دارای مقدمه‌های عمومی(یازده مورد)، تخصصی(پنج مورد) و بدون مقدمه(سه مورد) جای می‌گیرد. در مقدمه‌هایی اختصاصی، شاعر به اقتضای موضوع اثر، آستانه‌ای متناسب با آن برای ورود به متن اصلی سامان می‌دهد. مقدمه‌های عمومی که از رایج‌ترین مقدمه‌هاست، شامل مباحثی چون تحمیدیه، نعت رسول(ص) و صحابه، معراج‌نامه، آفرینش، بخش آزاد وصفی، مدح ممدوح، سبب تالیف کتاب(اشاره به پیشینه و نقد آنها، دشواری کار، دلیل سرایش) و بستر نهایی است. فردوسی را می‌توان پیشرو مقدمه‌سرایی عمومی دانست و بعد از وی مقدمه به مرور تحولاتی همچون بسط اجزای مقدمه، افزودن مقدمه منثور یا بخش‌های دیگری همچون معراج‌نامه را داشته است.
منابع مشابه
سنت خاتمه‌سرایی در منظومه‌های فارسی و ساختار و محتوای آن (تا قرن هفتم)
خاتمه یکی از اجزای ساختاری اکثر منظومه‌های فارسی است که در پایان بسیاری از منظومه‌ها بهصورت مستقل یا در ادامة ابواب اصلی کتاب درج می‌شود. هدف این مقاله بررسی محتوای اختتام منظومه‌های فارسی با تأکید بر 24 منظومه تا قرن هفتم است. این بخش در بسیاری از مجموعه‌های موردبررسی، پیوندها، ارتباط‌ها و تناسبات عمیقی با درونمایه و فصول اصلی اثر دارد و در فهم و جایگاه آن نقش مؤثری ایفا میکند. منظومه‌های ف...
متن کاملبازتاب آگاهی های تاریخی از اروپا در شعر فارسی (از قرن ششم تا قرن دوازدهم هجری)
یادکرد از مردمان و سرزمینهای مختلف در شعر فارسی، بازتاب آگاهیهای شاعران از موضوعات یاد شده است. مردم و سرزمین اروپا از روزگاران گذشته معمولاً در میان شاعران پارسیگوی نامی آشنا داشتهاند. از حدود قرن ششم هجری شاعران ایرانی از اروپا و اروپاییان با نامهای مصطلح جدید، بویژه فرنگ و فرنگی در اشعار خود یاد کردهاند. در این نوشته سعی شده است مجموعهای از تصورات مثبت و منفی شاعران ایرانی نسبت به اروپائی...
متن کاملسیر تفسیرنویسی تا قرن ششم
بحث دربارۀ تفسیر و تأویل قرآن از دیرباز مورد نظر محققان ، اندیشمندان و پژوهشگران مسائل و مباحث دینی بوده و پیرامون آن تحقیقات گسترده و دامنه داری انجام گرفته است. غالب این تحقیقات به بحث دربارۀ زمینه های شکل گیری مکاتب تفسیری و چگونگی گرایش آنها به تأویل و تعیین و ترسیم حدود و رسوم آنها می پردازد و جایگاه عقل و عواطف بشری و تصویر و تصورات انسان را جهت دریافت مقولات دینی و بخصوص کلام وحی، مورد ب...
متن کاملساختار پندهای روایی متون منثور فارسی تا پایان قرن ششم
پند و اندرز در زمره ادبیات تعلیمی قرار دارند و درآثار منظوم و منثور فارسی، به شکل حکایات و داستانها نیز، تجلّی یافته اند تا تاثیر بیشتری بر مخاطبان خود بگذارند.در این پژوهش با روش ساختاری، به بررسی شخصیّت ها و کارکردهای حکایات پند آمیزمتون منثور ادب فارسی تا پایان قرن ششم هجری پرداخته ایم.براساس این پژوهش؛نویسندگان برای انتقال مفهوم پند به مخاطبان خود گرایش به ساده نویسی دارند و از تیپ های متنوّع ...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 16 شماره 31
صفحات 47- 66
تاریخ انتشار 2019-01-28
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023