بررسی شیمی کانی، دمافشارسنجی و سنگ‌زایی سنگ‌های میگماتیتی منطقه همدان

نویسندگان

  • حسین شهبازی گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
  • محسن مؤذن گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده مقاله:

در منطقه همدان، سنگ‌های میگماتیتی با ساختارهای گوناگونی رخنمون دارند. در منطقه سیمین (همدان)، ساخت استروماتیک و در منطقه دره‌عمر (تویسرکان)، ساخت افتالمیتیک فراوان‌تر هستند. این میگماتیت‏‌ها در یک منطقه پلی‌متامورفیسم گسترش دارند. دست‌کم یک دگرگونی ناحیه‏‌ای و دو دگرگونی همبری در پی تزریق توده‏‌‌های فلسیک و مافیک در این منطقه روی داده‌اند. چنین گمان می‌رود که در منطقه دره‌عمر (شمال تویسرکان)، میگماتیت‏‌ها پیامد دگرگونی همبری هستند و در پی تزریق توده‏‌‏‌‌های مافیک پدید آمده‌اند؛‌ اما در منطقه سیمین (جنوب همدان)، دگرگونی ناحیه‏‌ای پیشین که با گسترش پهنه‏‌‌های برشی در منطقه همزمان بوده است، با دگرگونی همبری ناشی از توده‏‌‌های فلسیک ادامه یافته است. همچنین، رویداد ذوب‌بخشی هم به دگرگونی ناحیه‏‌ای و هم به دگرگونی همبری مرتبط بوده است. ازاین‌رو، چه‌بسا در برخی بخش‌ها مانند منطقه سیمین، میگماتیت‌زایی در بیش از یک مرحله رخ داده است. این یافته‌ها با سن‌سنجی‌هایی که به‌تازگی روی توده پلوتونیک الوند و سنگ‌های دگرگونی پیرامون آنها انجام شده‌اند، همخوانی دارند. کانی‌های شاخص متاپلیت‏‌ها، مانند گارنت (آلماندین)، بیوتیت (سیدروفیلیت)، استارولیت، آندالوزیت، سیلیمانیت، کیانیت، فیبرولیت، کردیریت (آهن دار)، پلاژیوکلاز (آندزین) و اسپینل (هرسینیت) در میگماتیت‏‌ها دیده می‌شوند. ویژگی‌های صحرایی، سنگ‏‌نگاری و شیمیایی نشان می‏‌دهند نسل‏‌‏‌‌های گوناگونی از کانی‌های استارولیت، بیوتیت و کردیریت در منطقه پدید آمده‌اند که در سنگ‌های دگرگونی با درجه متفاوت دیده می‏‌شوند. این کانی‌ها گاه از واکنش‏‌‌های پیشرونده و گاه از واکنش‏‌‌های پسرونده پدید آمده‏‌اند. برپایه دماسنجی به روش تبادل جفت کانی گارنت- بیوتیت و با به‌کارگیریِ کالیبراسیون‏‌‏‌‌های گوناگون، دمای 655 درجه سانتیگراد برای بیوتیت‏‌‏‌‌های نسل اول و دمای 529 درجه سانتیگراد برای بیوتیت‏‌‏‌‌های نسل دوم به‌دست آمد. دماسنجی گارنت-کردیریت نیز دمای 637 درجه سانتیگراد را برای میگماتیت‌های یادشده نشان می‌دهد. فشارسنجی با به‌کارگیریِ تعادل ترمودینامیکی GPBQ، فشار 9/3 کیلوبار را برای سنگ‌های با بیوتیت‏‌‏‌‌های نسل اول و فشار 6/3 کیلوبار را برای سنگ‌های با بیوتیت‏‌‏‌‌های نسل دوم نشان می‏‌دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شیمی کانی ها، دمافشارسنجی توده نفوذی زیاران (غرب طالقان)

در شمال روستای زیاران، سیلی با ترکیب الیوین‌گابرو تا مونزودیوریت به درون توف­های کرج تزریق شده است. کانی­های غالب در ترکیب این سنگ­ها پلاژیوکلاز، آلکالی­فلدسپار، پیروکسن، الیوین و بیوتیت هستند. ترکیب پلاژیوکلازها از لابرادوریت تا بایتونیت تغییر می­کند. آلکالی­فلدسپارها در محدوده ارتوکلاز و پیروکسن­ها در محدوده دیوپسید قرار می­گیرند. ترکیب الیوین­ها از کریزولیت تا هورتونولیت در تغییر است و اکثر ...

متن کامل

شواهد شیمی-کانی شناسی و شیمی سنگ کل در تفریق سنگهای آذرین بنیان سد کرج

Igneous rocks of the Karaj Dam basement are mainly composed of gabbro, diorite and monzodiorite-monzonite which are locally penetrated by the quartz-monzonitic dikes. The upper and lower margins of the pluton, which has gabbroic composition, show porphyritic texture (chilled margin). The porphyritic texture in chilled margin gradually changes to the equigranular gabbro, diorite and monzod...

متن کامل

شیمی کانی و دما-فشارسنجی سنگ‌های میگماتیتی منطقۀ بروجرد (شمال پهنۀ سنندج-سیرجان)

میگماتیت‌ها، بخش مهمی از دگرگونی درجۀ بالای هالۀ دگرگونی بروجرد (شمال پهنۀ سنندج – سیرجان) را تشکیل داده‌اند. مجموعۀ میگماتیتی، دربردارندۀ میگماتیت‌ها، میگماتیت‌های تحوّل‌یافته از شیست‌ها و میگماتیت‌های تحوّل‌یافته از هورنفلس‌ها با تنوّع ساختاری و کانی‌‌شناسی است. این سنگ‌ها به‌صورت بخش‌های روشن (لوکوسوم)، تیره (ملانوسوم) و تیره و روشن (مزوسوم) دیده می‌شوند. بخش روشن عمدتاً از کانی‌های کوارتز، پلاژ...

متن کامل

بررسی شیمی کانی ها و براورد دما و فشار دگرگونی گارنت آمفیبولیت‌های منطقه‌ی همدان

Garnet amphibolite is a member of the Hamedan regional metamorphic rocks (the Sanandaj-Sirjan zone). The present study is the first report of mineral compositions and P-T condition of the Hamedan region area garnet amphibolites. The garnet amphibolites can be divided into two varieties based on their mineral assemblages including epidote garnet amphibolite and biotite garnet amphibolite.  Elect...

متن کامل

مطالعه شیمی کانی، دما- فشارسنجی و جایگاه تکتونیکی سنگ های نفوذی منطقه سرابی تویسرکان (استان همدان)

منطقه سرابی تویسرکان در استان همدان، بخشی از پهنه سنندج- سیرجان است. سنگ های این منطقه شامل سنگ های آذرین و دگرگونی است که سنگ های آذرین دارای طیفی از گابرو تا گرانیت هستند. سنگ های گابرویی منطقه شامل الیوین گابرو، گابرونوریت، نوریت و گابرو هستند. با توجه به دماسنجی هایی که به روش های مختلف بر روی گابرو ها انجام شد، بیش ترین دمای تبلور مربوط به الیوین گابروها و در حدود 1300 درجه سانتی گراد و کم...

متن کامل

شیمی کانی‌ها و دما فشارسنجی گارنت استارولیت شیست‌های منطقه همدان

Garnet bearing staurolite schists comprise an important part of regional metamorphic succession in the Hamedan area (north of the Sanandaj-Sirjan zone). These rocks contain staurolite and garnet porphyroblats that lie in a matrix which is composed of biotite, muscovite and quartz. The staurolites in Fe-rich and show little chemical composition diversities. Almandin is the most important compone...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 1

صفحات  165- 190

تاریخ انتشار 2018-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023