بررسی عملکردی سازة آبیِ چغازنبیل

نویسندگان

  • بابک امین پور کارشناس ارشد، ژئوفیزیک
  • صادق پرتانی دانشجوی دکترا، مهندسی آب،دانشگاه تهران
  • هادی جهان آبادیان کارشناس ارشد، مرمت و احیاء بناها و بافت های تاریخی
  • هومان مقدادیان کارشناس ارشد، مرمت و احیاء بناها و بافت های تاریخی
  • وحید حیدری مربی، گروه مرمت بنا،دانشکده هنر، دانشگاه سمنان، (نویسنده مسئول)
چکیده مقاله:

شهر باستانی دور اونتاش (چغازنبیل) بازمانده از هزاره دوم پیش از میلاد و از آثار دوران ایلام میانی است. محوطه شهر از سه بخش اصلیِ حصار مرکزی، حصارمیانی و حصار بیرونی تشکیل شده که ابنیه شاخصی چون زیگورات، مجموعه کاخ ها و آرامگاه ها و تاسیسات شهری را در خود جای داده است. سازه های آبی محوطة چغازنبیل مانند ناودان ها، چاه های جذبی و همچنین سازة آبی واقع در حصار سوم، از جمله مهمترین تاسیسات شناخته شدة مجموعه هستند و بررسی نحوة عملکرد سازة اخیر موضوع نوشتار پیش رو است. تاکنون پیرامون نحوة عملکرد سازة آبی حصار سوم چغازنبیل فرضیاتی مطرح شده که شناخته شده ترین آنها متعلق به رومَن گیرشمن (1979-1895) باستان شناس و حفار مجموعه است. وی اعتقاد داشت که آب انتقال یافته از رودخانة کرخه در محل سازه آبی تصفیه شده و مورد استفادة ساکنین شهر قرار می گرفته است. این فرضیه، در عمدة منابع، به شکل یک اصل پذیرفته شده است و گه گاه نیز مورد بسط قرار می گیرد. لیکن بررسی های جدیدتر حاکی از مرتفع بودن محوطه باستانی نسبت به نقاط اطراف است و به نظر می رسد جهت جریان آب از محل سازة آبی دفعی است. این تناقض در نحوة عملکرد سازه آبی، انجام پژوهشی را لازم می کرد که علاوه بر نقد نظریات قبلی بتواند داده های جدیدی را به بررسی های پیشین بیفزاید. انجام این پژوهش با کمک روش های تکمیلی و استفاده از فنّاوری های ژئومغناطیس، اسکن لیزری و همچنین دانش هیدرولوژی، تا حدودی امکان پذیر شد. نهایتاً بررسی به مدلسازی جدیدی از وضعیت اولیه سازه آبی منجر گردید که فرضیه عملکرد دفعی(زهکش) را بیش از بقیه تایید می کند. فرضیه ای که می تواند با بررسی های آتی باستان شناسی تدقیق گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی عملکردی سازه آبیِ چغازنبیل

شهر باستانی دور اونتاش (چغازنبیل) بازمانده از هزاره دوم پیش از میلاد و از آثار دوران ایلام میانی است. محوطه شهر از سه بخش اصلیِ حصار مرکزی، حصارمیانی و حصار بیرونی تشکیل شده که ابنیه شاخصی چون زیگورات، مجموعه کاخ ها و آرامگاه ها و تاسیسات شهری را در خود جای داده است. سازه های آبی محوطه چغازنبیل مانند ناودان ها، چاه های جذبی و همچنین سازه آبی واقع در حصار سوم، از جمله مهمترین تاسیسات شناخته شده م...

متن کامل

مطالعۀ کارکرد سازۀ آبی حصار سوم محوطۀ باستانی چغازنبیل با مطالعۀ میدانی و مدل‌سازی هیدرولیکی‌ـ هیدرولوژیکی

The ancient site of Tchogha Zanbil was a complex in the Elamite city of Dur Untash. It was protected inside three concentric walls. The ziggurat, temples and palaces and other urban facilities were inside the walls of the ancient city. Tchogha Zanbil is also famous because of its water technologies, especially the water system in the third enclosure of the ancient site. Roman Ghirshman (1895-19...

متن کامل

کانی‌شناسی و بررسی شرایط پخت آجرهای تاریخی چغازنبیل

آجرهای بکار رفته در بنای تاریخی چغازنبیل شامل آجرهای ساده، کتیبه‌دار و لعاب‌دار و همگی متعلق به دوره عیلامی می‌باشند (قرن 13 پیش از میلاد). این مجموعه تاریخی در استان خوزستان واقع شده است. طیف رنگی بدنه آجرها زرد، قهوه ای،  قرمز و سبز- آبی با ابعاد 10×35×35 و 8×5/37×5/37 سانتیمتر هستند. بعضی از آن‌ها نیز دارای چندلایه رنگی قرمز و قهوه‌ای بامغز سیاه می‌باشند. برخی از این آجرها علیرغم گذشت زمان و...

متن کامل

شبیه سازی عددی و بهبود عملکردی توربین آبی جریان متقاطع

در مطالعه حاضر توربین جریان متقاطع نصب شده در نیروگاه دره تخت ازنا مورد بررسی قرار گرفته است. این نیروگاه با دبی 840 لیتر بر ثانیه و 50 متر ارتفاع، در سرعت دورانی 600 دور بر دقیقه، تنها 198 کیلووات برق تولید می‌کند. برای ملاحظه دلایل افت عملکرد، جریان عبوری از توربین با استفاده از نرم افزار تجاری Ansys/CFX شبیه‌سازی گردید. برخی از نقاط شبیه سازی شده با استفاده از داده‌های توربین واقعی اعتبار ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره چهارم

صفحات  15- 24

تاریخ انتشار 2014-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023