بررسی عناصر روی و کادمیوم در آبمیوه های تجاری مصرفی شهر همدان و تعیین شاخص خطر سلامت آنها

زمینه و هدف آبمیوه های تجاری به دلیل طعم دلچسب و کیفیت تغذیه ای ویژه، یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی ها در سراسر جهان محسوب می شوند. اما با توجه به احتمال وجود برخی عناصر سمی سرطان زا در این محصولات، پژوهش حاضر با هدف بررسی غلظت و تعیین مخاطره سلامت عناصر روی و کادمیوم در آبمیوه های تجاری مصرفی شهر همدان در سال 1394 انجام شد. مواد و روش ها پس از تهیه 16 نمونه آبمیوه از فروشگاه های عرضه مواد غذایی و آماده سازی آنها، غلظت عناصر روی و کادمیوم توسط دستگاه ICP خوانده و شاخص مخاطره سلامت ( HI ) برای هر عنصر محاسبه شد. برای پردازش آماری نتایج نیز نرم افزار SPSS v.20 و آزمون های شاپیرو-ویلک و تی تک نمونه ای بکار رفت. یافته ها بیشینه میانگین غلظت عناصر روی و کادمیوم در نمونه های آبمیوه به ترتیب برابر با mg/lا 0/12±0/30و mg/lا 0/10±0/40 و میانگین غلظت کادمیوم در نمونه ها بیشتر از رهنمودهای WHO و EPA می باشد. از طرفی شاخص HI عنصر روی برای کودکان و بزرگسالان به ترتیب برابر با 0011/ 0 و 00023/ 0 و برای عنصر کادمیوم نیز برای کودکان و بزرگسالان به ترتیب برابر با 36/ 0 و 077/ 0 و کوچکتر از یک می باشد. نتیجه گیری نتایج محاسبه شاخص HI نشان داد که مصرف آبمیوه های مورد مطالعه برای مصرف کنندگان فاقد مخاطره می باشد، ولی با توجه به تجاوز میانگین غلظت عنصر کادمیوم در نمونه ها از حد استاندارد، و قابلیت تجزیه ناپذیری و تجمع زیستی فلزات سنگین، در صورت عدم کنترل مصرف آبمیوه های تجاری، ابتلای مصرف کنندگان به مشکلات بهداشتی در طولانی مدت دور از انتظار نخواهد بود. * نویسنده مسئول: دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، گروه محیط زیست. پست الکترونیک: [email protected]