بررسی مدیریت پسماندهای تولیدی در مراکز دندان‌پزشکی استان سیستان و بلوچستان

زمینه و هدف: امروزه مدیریت پسماندهای دندان‌پزشکی به‌عنوان یک معضل رو به‌فزونی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه‌ای نظیر ایران مطرح می‌باشد. در ایران، مطالعات کمی در خصوص مدیریت پسماندهای دندان‌پزشکی و ترکیب این زائدات در دسترس می‌باشد. در مطالعه‌ی حاضر، ماهیّت مخاطره‌آمیز پسماندهای دندان‌پزشکی که نقش عمده‌ای در چرخه‌ی انتقال عفونت بر عهده‌دارند، مورد بررسی قرارگرفت. موادّ و روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر از نوع توصیفی و مقطعی بوده که درطی سال‌های 92 و 1393 انجام پذیرفت. در بررسی حاضر در مجموع 159 مرکز دندان‌پزشکی خصوصی و عمومی در سطح استان سیستان و بلوچستان انتخاب و ترکیب‌شد و نرخ تولید زائدات دندان‌پزشکی مورد بررسی قرارگرفت. زائدات دندان‌پزشکی به چهار دسته، شامل: زائدات شبه‌خانگی، زائدات بالقوه‌ی عفونی، زائدات شیمیایی ودارویی و زائدات سمّی تقسیم و آنالیزشدند. یافته‌ها: نتایج آنالیز زائدات دندان‌پزشکی نشان‌داد که 3/80%، 7/11%، 3/6% و 7/1 درصد مجموع زائدات به‌ترتیب ازنوع عفونی و بالقوه‌ی عفونی، پسماندهای شبه‌خانگی، پسماندهای شیمیایی و دارویی و پسماندهای سمّی تشکیل شده‌است. ازطرفی سرانه‌ی تولید پسماندهای دندان‌پزشکی برای کل زائدات: بالقوه‌ی عفونی، پسماندهای شیمیایی و دارویی، پسماندهای شبه‌خانگی و پسماندهای سمّی به‌ترتیب برابر 9/169، 3/153، 2/11، 6/8، و 3/3 گرم به ازای هر بیمار در روز تعیین مقدارگردید. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های مطالعه‌ی حاضر جهت مدیریت بهینه‌ی زائدات دندان‌پزشکی برنامه‌های کاهش زائدات در منبع، جداسازی، استفاده‌ی مجدد و بازیافت پسماندهای واحدهای دندان‌پزشکی و نیز جمع‌آوری و دفع جداگانه‌ی انواع پسماندهای شبه‌خانگی، بالقوه‌ی عفونی، شیمیایی و دارویی و سمّی مطابق استانداردهای مربوط پیشنهادمی‌شود.