بررسی میزان آمادگی کارکنان برخی یگان‌های نظامی در برابر زلزله احتمالی شهر تهران

مقدمه: ایران یکی از ده کشور حادثه¬خیز از بُعد بلایای طبیعی است که بروز سوانح و حوادث متعدد، سبب خسارات قابل توجه جانی و مالی در آن می‌شود. ابعاد تخریب ایجاد شده از طریق سوانح طبیعی به‌ویژه زلزله، سیل و نظایر آن، چنان وسیع است که مناطق بسیار گسترده¬ای از کشور را می‌تواند تحت تأثیر قراردهد. از طرفی، سوانح و بحران¬ها اغلب ناگهانی هستند، در صورت تدریجی¬بودن نیز به بشر فرصت کافی نمی‌دهند و ضایعات، خسارات و تخریب¬های شدید محیطی را به¬دنبال می¬آورند. شهر تهران به‌عنوان پایتخت ایران، به¬ علّت تمرکز بالای جمعیت و همچنین وجود سازمان¬ها، ارگان‌ها و نهادهای مهم تصمیم¬گیری سیاسی و اقتصادی کشور دارای اهمیت است و وقوع زلزله در آن موجب بروز فاجعه ملّی می‌شود. به¬ علّت گستره وسیع بحران در زمان وقوع زلزله در شهر تهران، سازمان¬های مرتبط با مدیریت بحران، پتانسیل کافی برای اداره امور را ندارند و حضور نیروها و یگان¬های نظامی برای مهار، کنترل و کاهش آسیب¬ها و آلام شهروندان آسیب‌دیده ضرورت دارد. بر این اساس، تحقیق حاضر به مقایسه میزان آمادگی دو یگان از نیروهای مسلح یعنی لشکر 27 محّمد رسول‌الله (ص) و لشکر 10 سیدالشهداء‌(ع) با توجه به هفت شاخص بررسی نیروی انسانی آموزش‌دیده در برابر بلایای طبیعی، بررسی نظام ذخیره-سازی برای مدیریت پشتیبانی امداد و نجات، بررسی تجهیزات تخصصی عملیات امداد و نجات، بررسی تخصیص اعتبارات به¬موقع برای آمادگی سوانح، بررسی تشکیلات مناسب برای هدایت عملیات امداد و نجات، بررسی وضع موجود نظام اطلاع‌رسانی و بررسی وضعیت اثربخشی عملیات اضطراری پرداخته است. روش‌ها: تحقیق حاضر از نوع توصیفی-کاربردی است که به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه در حجم نمونه 100 نفر صورت گرفته است. به منظور دسترسی به جامعه آماری مورد نظر از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از آزمون¬های t تک¬نمونه و t مستقل استفاده شده است. یافته‌ها: یافته¬های تحقیق بیانگر آن است که آمادگی یگان¬های نظامی در حد مطلوب بوده و در تمامی شاخص¬های مورد مطالعه، آمادگی لشکر 10 سیدالشهداء‌(ع) بالاتر از لشکر 27 محّمد رسول‌الله (ص) است. همچنین، در مواردی مانند آموزش نیروهای انسانی در برابر بلایای طبیعی، نظام ذخیره‌سازی برای مدیریت پشتیبانی امداد و نجات، مناسب‌بودن تجهیزات تخصصی عملیات امداد و نجات، تخصیص اعتبار به-موقع برای آمادگی سوانح، تشکیلات مناسب برای هدایت عملیات امداد و نجات، نظام اطلاع‌رسانی و وضعیت اثربخشی عملیات اضطراری لشکر 10 سیدالشهدا در شرایط مطلوب‌تری قرار دارد. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان می¬دهد که آمادگی یگان‌های نظامی در حد مطلوبی است.