بررسی میزان بروز عوارض ناشی از واکسیناسیون رایج کشوری در کودکان و نوزادان شهر سمنان

  سابقه و هدف: ایمنی زایی توسط واکسن موفقیت چشم‌گیر و مقرون به صرفه‌ای را در پیش‌گیری از بیماری‌های عفونی به دست آورده است. هر چند واکسن‌های مورد استفاده کنونی بسیار اثر بخش هستند و عوارض جانبی آن‌ها ناچیز است، هیچ واکسنی عاری از عوارض جانبی نیست. بروز واکنش نامطلوب متعاقب ایمن سازی با نگران کردن مردم، ممکن است سبب انصراف آن‌ها از ایمن سازی بعدی کودکان شود. هدف این مطالعه، بررسی میزان بروز عوارض ناشی از واکسیناسیون رایج کشوری در کودکان و نوزادان شهر سمنان بود.   مواد و روش‌ها: در یک مطالعه طولی (آینده نگر)، کلیه کودکانی که در 11 مرکز انجام واکسیناسیون در فاصله زمانی آغاز مهرماه 1385 تا پایان اسفند ماه 1385 واکسینه شدند مورد مطالعه قرار گرفتند. پرسش‌نامه ای شامل مشخصات دریافت کننده واکسن، نوع واکسن، وزن هنگام تولد، نوع تغذیه و 46 عارضه واکسیناسیون تعبیه شده بود. این پرسش‌نامه ها در بدو تولد، 2،4،6،12،18 ماهگی تکمیل شد.   یافته‌ها: 5776 کودک مورد بررسی قرار گرفتند. 29 درصد از کودکان حداقل یک عارضه ناشی از واکسیناسیون را بروز دادند. شایع‌ترین عارضه‌های واکسیناسیون به ترتیب عبارت بود از: تب(24%)، درد محل تزریق(6/3%)، تورم (4/2%)، نقاط قرمز رنگ محل تزریق(1/2%)، برجستگی سفت در محل تزریق(1/2%)، زخم محل تزریق (9 /1%). میزان بروز سایر عوارض زیر 1% بود. خطرناک‌ترین عارضه ناشی از واکسن، آنسفالیت و 2 مورد تب و تشنج بودند. بیش‌ترین موارد بستری، ناشی از عارضه واکسن MMR بود. در نهایت در هر نوبت واکسیناسیون، از هر 4 کودک 1 کودک حداقل یک عارضه ناشی از واکسیناسیون را بروز می‌دهد که عمده‌ترین آن تب بود. نتیجه‌گیری: به طور کلی، واکسیناسیون رایج کشوری که علیه 9 بیماری عفونی واگیر انجام می‌پذیرد از عوارض پایینی برخوردار است. این عوارض عمدتاً خفیف و گذرا است و بخش عمده‌ای حتی بدون نیاز به درمان دارویی برطرف می‌شوند. البته در این میان، ممکن است عوارض نادر و خطرناکی مانند تشنج و آنسفالیت رخ دهد. از این رو، یک برنامه دقیق پیگیری و ثبت گزارش عوارض ایمن سازی الزامی است.