بررسی نقش مکان در ایجاد موقعیت جرم؛ تدوین و تنظیم تدابیر و راه‌کارهای مکان‌محور برای پیش‌گیری وضعی از جرم

زمینه و هدف: آموزه‌های مرتبط با پیش‌گیری وضعی، «موقعیت ارتکاب جرم» را یکی از عوامل اساسی جرم محسوب می‌کند. «مکان» می‌تواند از نظر ایجاد یا تأثیر بر موقعیت جرم، به‌عنوان یکی از شاخص‌های بنیادین، در محور تحلیل‌های پیش‌گیری وضعی قرار گیرد. هدف مقاله حاضر، بررسی نقش مکان در پیدایش موقعیت جرم و تبیین ارتباط میان «مکان» با تدابیر پیش‌گیرانه وضعی است. چگونگی شناسایی مکان‌های جرم‌خیز و عوامل مؤثر در پیدایش آن‌ها، مهم‌ترین اهداف فرعی است. روش‌شناسی: مقاله حاضر از نظر هدف، کاربردی است و مطالب آن به روش اسنادی با استفاده از منابع اصلی کتابخانه‌ای (کتاب‌ها و مقالات تألیفی، ترجمه‌ای و ...) و ابزار فیش‌نویسی تألیف شده است. یافته‌ها: در بخش اول مقاله، معیارهای ماهیتی درباره «مکان» به‌عنوان یکی از عوامل اصلی موقعیت جرم و تعامل مؤثر آن با تدابیر پیش‌گیری وضعی مورد بررسی قرار می‌گیرد. بخش دوم این مقاله، به تحلیل جرم‌شناختی اماکن و محل‌های بحرانیِ جرم و ارائه تدابیر پیش‌گیرانه وضعی مرتبط با آن‌ها می‌پردازد. نتایج: سیاهه جرایم با توجه به ویژگی‌های مکانی‌ توزیع می‌شود. بزه‌کاران با توجه به ویژگی‌های جرم‌شناختیِ حاکم بر منطقه یا محل، در انتخاب مکان ارتکاب جرم، دست به محاسبه‌هایی منطقی می زنند. بر این مبنا، می‌توان با توجه به «مکان»، به تدابیر پیش‌گیرانه جهت بخشید و به مؤثرترین شیوه، منابع محدود پیش‌گیری را صرف بحرانی‌ترین اماکن کرد.