بررسی پتانسیل انتقال بذر گیاهان مرتعی توسط آهوی ایرانی (Gazelle subguttrosa) در پارک ملی کلاه قاضی

به‌منظور بررسی پتانسیل انتقال بذر گیاهان توسط علفخواران در زیستگاه¬های مرتعی منطقه مرکزی ایران، یک گونه علفخوار آهوی ایرانی در پارک ملی کلاه قاضی انتخاب شد. ابتدا پنج مکان زیستگاهی شامل پنج تکرار مستقل انتخاب شد. سپس در طول فصل رشد بهار و پاییز به‌طور تصادفی 10 نمونه سرگین تازه در هر یک از مکان¬های زیستگاهی و در مجموع 250 نمونه جمع‌آوری گردید. سپس ترکیب بذری نمونه¬های سرگین در آزمایش¬های جوانه زنی در گلخانه به‌مدت 8 ماه تعیین شد. در مجموع، تعداد 833 بذر متعلق به‌43 گونه گیاهی در نمونه¬های سرگین آهو ثبت گردید. بیشترین و کمترین تراکم بذری نمونه¬های سرگین در ماه¬های فروردین و آبان مشاهده شد. با توجه به‌ترکیب، تراکم و تعداد گونه¬های بذری نمونه¬های سرگین، تغییرات در ترکیب بذری نمونه¬های سرگین با استفاده از تجزیه تحلیل چند متغیره DCA بررسی شد. در مجموع، ترکیب بذری نمونه‌های سرگین جمع¬آوری شده در ماههای مختلف نمونه برداری متغیر بود. به‌طوری‌که نمونه‌های سرگین مربوط به‌سه ماه اول نمونه¬برداری در سمت چپ محور اول DCA و نمونه¬های سرگین سایر ماه¬ها بیشتر در سمت راست محور اول (سمت مثبت محور) قرار گرفتند. تجزیه تحلیل واریانس میانگین مختصات نمونه¬های سرگین در ماههای مختلف تفاوت معنی¬داری در ترکیب بذری نمونه‌های سرگین نشان داد (P=0/02). ترکیب بذری نمونه¬های سرگین ماه¬های فروردین و اردیبهشت اختلاف معنی¬داری با ترکیب بذری نمونه¬های سه ماه دیگر داشت که البته این اختلاف با ماه¬های فصل پاییز آشکارتر بود.