بررسی ژنتیکی صفات مختلف زراعی در چند لاین ذرت از طریق تجزیه دی الل گرافیکی

     در بهار 1386، هفت لاین برگزیده ذرت همراه با 42 ژنوتیپ (21 تلاقی مستقیم و 21 تلاقی معکوس) حاصل از تلاقی‌های دی‌آلل آن‌ها در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌ها به روش هیمن تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که صفات تعداد روز از ظهور گرده تا ظهور کاکل، تعداد روز از ظهور کاکل تا رسیدن فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، طول بلال، وزن صد دانه، عمق دانه، تعداد دانه در ردیف بلال و عملکرد دانه، توسط ژن‌هایی با اثر فوق غالبیت و صفات تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیک، سطح برگ بلال، سطح برگ پرچم و تعداد ردیف دانه در بلال توسط ژن‌هایی با اثر غالبیت نسبی کنترل می‌شوند. دامنه تغییرات وراثت‌پذیری عمومی و خصوصی به ترتیب از 7/10 درصد برای وزن 100 دانه تا 1/93 درصد برای صفت تعداد ردیف دانه در بلال و از یک درصد برای صفت عملکرد دانه تا 85 درصد برای صفت تعداد ردیف دانه در بلال به دست آمد و نشان داد که برای کلیه صفات به‌ جز تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیک، سطح برگ بلال، سطح برگ پرچم و تعداد ردیف دانه در بلال، اثر غیر‌افزایشی ژن‌ها دارای نقش بیشتری نسبت به اثر ‌افزایشی است. والدینی که دارای بیشترین ژن‌های غالب و بیشترین ژن‌های مغلوب بودند به ترتیب برای صفات تعداد روز از ظهور گرده تا ظهور کاکل لاین‌های شماره 6 و 5، برای تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیک لاین‌های شماره 7 و 3، برای تعداد روز از ظهور کاکل تا رسیدن فیزیولوژیک لاین‌های شماره 2 و 3، برای ارتفاع بوته لاین‌های شماره 6 و 7، برای سطح برگ بلال لاین‌های شماره 1 و 4، برای سطح برگ پرچم لاین‌های شماره 4 و 2، برای طول بلال و تعداد دانه در ردیف بلال لاین‌های شماره 3 و 2، برای وزن 100 دانه و تعداد ردیف دانه در بلال لاین‌های شماره 3 و 5، برای عمق دانه لاین‌های شماره 6 و 4 و برای عملکرد دانه لاین‌های شماره 5 و 2 بودند. با توجه به نتایج این تحقیق، انتظار می‌رود تلاقی بین لاین‌های شماره 5 و 2 هیبریدی با عملکرد بالا تولید کند، زیرا با ترکیب این لاین‌ها بیشترین مقدار هتروزیس مشاهده خواهد می‎شود