بعد تعاملی کلام در روایت«جوان مشت زن» سعدی: تحلیل نشانه – معنایی یک گفتمان روایی
نویسندگان
چکیده مقاله:
جُستار حاضر تحقیقی ست مبتنی بر روش کیفی - توصیفی که به تحلیل گفتمان روایی، پویایی و بعد تعاملی کلام در روایت «جوان مشتزن» از باب سوم گلستان سعدی می پردازد. مقاله در چارچوبی نشانه - معنایی و با بهره‌جستن از الگوی شعیری (1381) و تلفیق آن با طرح‌واره‌ی روایت‌شناسی لباو (1967) تحلیل موضوع را فراروی خود می‌نهد و ضمن تشریح برش‌ها و زنجیره‌های پیکره‌ی روایی انتخابی، به تبیین ابعاد کلامی شکل‌دهنده‌ی این روایت در چارچوب مورد نظر می‌پردازد. مقاله چنین نتیجه میگیرد که گفتمان روایی جاری در متن انتخابی از گلستان سعدی، گفته‌ای‌ست مشابه‌سازی‌شده با واقعیت که در آن فرآیند پویای تولید معنا از یک‌سو، نتیجه‌ی تعامل کنش‌گزاران و کنش‌پذیران درون روایت در توالی رخدادهاست و از دیگرسو نیز حاصل تعامل سعدی و خواننده یا شنونده‌ی روایتیعنی همان گفته‌پرداز و گفته‌‌خوان (راوی و مروی) می‌باشد که در تناوبی از اتصال و انفصال گفتمانی به وقوع می‌پیوندد و به این قرار است که سعدی با به‌کاربست قالب‌‌های تعاملی ویژهای، توانسته دست به تولید و آفرینشی پویا، جهت‌مند و هدف‌دار در حوزه‌ی زبان بزند که با گذر از کارکردهای تعاملی در ایجاد معنای نخستین و دست‌یابی به کارکردهای معنایی برون زبانی، به شاکله‌بندی نظام‌های ویژهای از گفتمان روایی منتج میگردد.
منابع مشابه
مقایسه و سنجش داستان منظوم «بت سومنات» و داستان منثور «جوان مشت-زن» از بوستان و گلستان سعدی بر اساس تحلیل انتقادی گفتمان
سعدی، در نثر سهل و ممتنعش، معلّم اخلاق و در مثنوی، طرّاح سیاست‌های رفتار اجتماعی و «رستاخیز ادبی» است؛ وی در بهره‌گیری از داستان به تبعیّت از آموزش دینی‌اش که مبتنی بر یافته‌های قرآنی است، کوشاست. اغلب قصّه‌ها و حکایت‌های سعدی در گلستان و بوستان، داستانک تعلیمی محسوب می‌شوند و داستان مثال تأیید و تأکید مطلب پس یا پیش از خود هستند. امّا در داستان‌های بت سومنات و جوان مشتزن، خود داستان نیز اهمّ...
متن کاملتحلیل انتقادی گفتمان صوفیانه در گلستان سعدی
در این پژوهش تلاش شده است، با به‌کارگیری برخی از ابزارهای رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان، شخصیت‌هایِ مطرح جامعة صوفیانة قرن هفتم در گلستان سعدی بازنموده شود. این امر جز با در نظر داشتن زمینههای اجتماعی ـ تاریخی روزگارِ خلق اثر میسّر نمیشود. از این رو، به‌اجمال رویکردهای جامعهشناختی و تاریخی نیز به یاری این پژوهش آمد تا، با در نظر داشتن ابعاد زبانشناختی، جامعهشناختی، و تاریخی، تفسیری علمی از متن...
متن کاملتحلیل نشانه - معناشناختی گفتمان روایی ضحاک و فریدون براساس نظریه گرمس
نشانه–معناشناسی روایی بر دو اصل کنش و تغییر استوار است. کنشگران در این نظام اغلب بر اساس برنامه های از پیش تعیین شده پیش می روند تا به معنایی مطلوب دست یابند. به نظرمی رسد که در بافت داستان های اسطوره ای گفتمان غالب، گفتمان منطقی-روایی است. در این جستار، داستان «ضحاک و فریدون» از شاهنامهفردوسی را از منظر نشانه–معناشناسی به روش توصیفی-تحلیلی واکاوی می کنیم تا نشان دهیم که تمامی م...
متن کاملمقایسه و سنجش داستان منظوم «بت سومنات» و داستان منثور «جوان مشت-زن» از بوستان و گلستان سعدی بر اساس تحلیل انتقادی گفتمان
سعدی، در نثر سهل و ممتنعش، معلّم اخلاق و در مثنوی، طرّاح سیاست های رفتار اجتماعی و «رستاخیز ادبی» است؛ وی در بهره گیری از داستان به تبعیّت از آموزش دینی اش که مبتنی بر یافته های قرآنی است، کوشاست. اغلب قصّه ها و حکایت های سعدی در گلستان و بوستان، داستانک تعلیمی محسوب می شوند و داستان مثال تأیید و تأکید مطلب پس یا پیش از خود هستند. امّا در داستان های بت سومنات و جوان مشتزن، خود داستان نیز اهمّیّ...
متن کاملتحلیل عناصر مفهومی گفتمان بیداری اسلامی در کلام مقام معظم رهبری از منظر تحلیل گفتمان
مقاله حاضر در پی تحلیل و بررسی شالودههای مفهومی و دالهای مفصلبندی گفتمان بیداری اسلامی از منظر مقام معظم رهبری است. در این تحقیق، در چارچوب روشی ترکیبی از نظریۀ زبانشناسی انتقادی نورمن فرکلاف در تحلیل متون و از نظریهۀ گفتمان لاکلاو و موفه در چگونگی فراآیند هژمونیک شدن و تفوق یافتن گفتمان بیداری اسلامی بهره برده شده است. تحلیل متون آثار و سخنرانیهای مقام معظم رهبری نشان داد که در هندسۀ...
متن کاملتحلیل انتقادی گفتمان صوفیانه در گلستان سعدی
در این پژوهش تلاش شده است، با به کارگیری برخی از ابزارهای رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان، شخصیت هایِ مطرح جامعة صوفیانة قرن هفتم در گلستان سعدی بازنموده شود. این امر جز با در نظر داشتن زمینههای اجتماعی ـ تاریخی روزگارِ خلق اثر میسّر نمیشود. از این رو، به اجمال رویکردهای جامعهشناختی و تاریخی نیز به یاری این پژوهش آمد تا، با در نظر داشتن ابعاد زبانشناختی، جامعهشناختی، و تاریخی، تفسیری علمی از متن ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 17
صفحات 29- 48
تاریخ انتشار 2017-09-11
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023