بهره‌برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی با رویکرد انتقال آب بین‌حوضه‌ای: محدوده مطالعاتی پیرانشهر

عدم توجه به آب به‌عنوان کلید توسعه پایدار منجر به بحران در مقوله آب در ایران شده که این مسئله بزرگ‌ترین عامل به حاشیه رانده شدن مدیریت درازمدت و برنامه‌ریزی شده برای آب است. اتخاذ سیاست‌‌های توسعه پایدار در مدیریت منابع آب ایران مستلزم توجه به حوضه‌های مدیریتی مختلف است که هر کدام از آنها برنامه‌های منسجم علمی را می‌طلبد. بهره‌برداری بهینه از منابع آب سطحی و زیرزمینی داخل حوضه و انتقال آبهای مازاد به مناطق بلافصل حوضه‌های مجاور از جنبه‌های مختلف حائز اهمیت است. هدف از این تحقیق ارائه برنامه بهینه بهره‌برداری از منابع آب داخل حوضه کلاس و احیای منابع آبی برون‌حوضه‌ای بر پایه سه هدف بود که عبارت‌اند از: تأمین نیازهای آبی داخل حوضه‌ای، کاهش میزان آبی خروجی از مرز ایران و افزایش انتقال آب به حوضه مجاور (حوضه دریاچه ارومیه). در این مدل، تخصیص از منابع آبی موجود با توجه به اولویتهای منابع و مصارف و محدودیتهای تراز سطح آب صورت می‌گیرد. با توجه به پیچیده و غیرخطی بودن اهداف و متغیرهای تصمیم، برای اجرای مدل از الگوریتم ژنتیک مبتنی بر جواب غیرپست استفاده شد. با اجرای مدل پیشنهادی توسط این الگوریتم می‌توان مقادیر بهینه تخصیص از منابع و میزان آب انتقالی به حوضه مجاور را مشخص نمود. بر پایه این مقادیر بهینه و دوره برنامه‌ریزی در نظر گرفته شده، سیاست‌های بهینه تخصیص، ارائه گردید. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که با اعمال برنامه‌های بهینه بهره‌برداری تدوین شده می‌توان حجم قابل توجهی از منابع آبی داخل حوضه را به‌منظور احیای منابع آبی به برون از حوضه انتقال داد و از خروج آب توسط رودخانه‌های مرزی به میزان زیادی جلوگیری نمود.