بهینه‌سازی کاربری اراضی با استفاده از ترکیب روش‌های برنامه‌ریزی خطی فازی و تخصیص چند‌هدفۀ اراضی (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز چلگرد)

نویسندگان

  • افشین هنربخش دانشیار، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد
  • مسلم حیدری دانشجوی دکتری، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد
  • مهدی پژوهش استادیار، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد
چکیده مقاله:

در چند دهۀ گذشته از مدل‌های متعددی مانند مدل برنامه‏ریزی خطی برای مدیریت حوضه‏های آبخیز و تعیین الگوی کشت بهینه در برنامه‏ریزی‏های کشاورزی استفاده شده است. روش‏های مدیریت و برنامه‏ریزی برای تخصیص بهینۀ منابع به‌منظور به‌دست‌آوردن بیشترین منافع از مهم‌ترین ابزارهای کاربردی در زمینه‏های مختلف از جمله منابع طبیعی مانند منابع آب هستند. در این تحقیق با استفاده از روش‌‌های بهینه‌سازی، از یک مدل تک‌هدفۀ برنامه‌ریزی خطی فازی برای بهینه‌سازی کاربری اراضی و از یک مدل بهینه‌سازی چند‌هدفه برای تخصیص بهینۀ منابع استفاده شد. براساس نتایج مدل ترکیبی ارائه‌شده می‌تواند مبنایی برای مدیریت صحیح منابع باشد و تا حدود 12 درصد فرسایش خاک را کاهش دهد. همچنین نتایج نشان داد در شرایط بهینه سطح اختصاص‌یافته به اراضی کشت دیم 59 درصد کاهش و سطح اراضی مرتعی، کشت آبی، باغ‌ها و بیشه‌ها به‌ترتیب 1، 9، 94 و 229 درصد افزایش می‌یابد. شایان یادآوری است که مدل جدید ارائه‌شده، نوعی مدل سازگار با شرایط اجتماعی و اقتصادی حوضۀ آبخیز است و می‌توان از آن برای استفادۀ بهتر و نیز حفظ و احیای منابع طبیعی موجود استفاده کرد و آن را به‌عنوان نوعی مدل مبتنی بر شرایط زیست‌محیطی معرفی کرد.      

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسة اثر تغییر کاربری اراضی و اقلیم بر رواناب یک حوضۀ آبخیز کوچک کوهستانی (مطالعۀ موردی :حوضۀ آبخیز گرین)

در این تحقیق به منظور بررسی اثر تغییر کاربری اراضی و تغییر اقلیم بر رواناب یک حوضة کوهستانی برف‏گیر در زاگرس مرکزی از مدل هیدرولوژی SWAT استفاده شد. کاربری اراضی حوضة آبخیز گرین در سال 1986 از ادارة منابع طبیعی همدان استخراج و در سال‏های 2000 و 2014 از تصاویر ماهوارة لندست 8 تهیه شد. نقشة کاربری اراضی در سال 2042 با استفاده از مدل مارکوف و CA مارکوف پیش‏بینی شد. برای پیش‏بینی اقلیم آینده از مدل...

متن کامل

ارزیابی اثر تغییر اقلیم و تغییر کاربری اراضی بر فرسایش خاک (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز کندران)

تغییرات جهانی اقلیم و کاربری اراضی می‏تواند به‌شدت بر میزان فرسایش و توانایی خاک برای حفظ کشاورزی و به تبع آن، بر امنیت غذایی منطقه‏ای یا جهانی تأثیر بگذارد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر تغییر اقلیم و تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش با استفاده از مدل RUSLE است. از این‌رو، تغییرات آب و هوایی براساس دو سناریوی تغییر اقلیم RCP2.6 و RCP8.5 با استفاده از مدل آماری برای دوره‏های 2016-2030 و 2031-205...

متن کامل

پایش و پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی حوضۀ آبخیز شهرستان فارسان با استفاده از مدل LCM

پوشش اراضی حوضه­های آبخیز از مباحث توسعه­ای متأثر و به شدت در حال تغییر هستند که این تغییرات بر متغیرهای دیگری همچون هیدرولوژی حوضۀ آبخیز تأثیر گذارند. هدف این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی در گذشته و بررسی امکان پیش­بینی آن در آینده با استفاده از مدل­سازی تغییر زمین (LCM) در حوضۀ آبخیز شهرستان فارسان استان چهارمحال­وبختیاری است. بدین منظور، تصاویر سنجنده­های لندست-5 TM برای سال­های 1365 و 1...

متن کامل

ارزیابی ناپایداری و تخریب اراضی با استفاده از روش‌های فازی، تحلیل سلسله مراتبی و ترکیب خطی وزنی (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز بختگان فارس)

در کشور ایران، با وجود شرایط آب و هوایی خشک و نیمه­خشک، استفادۀ بهینه از منابع محدود آب و خاک از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. آنچه به عنوان تخریب سرزمین از آن یاد می­شود، نتیجۀ سیاست­های نادرست در مدیریت اراضی است که نمونۀ بارز آن در حوزۀ آبخیز بختگان به چشم می­خورد. عوامل و دخالت­های انسانی و نیز تغییر اقلیم و پدیدۀ خشکسالی در سال­های اخیر و نیز بسیاری عوامل دیگر سبب شده تا این حوزه از نظر مناب...

متن کامل

بهینه سازی کاربری اراضی با استفاده از ترکیب روش های برنامه ریزی آرمانی و تخصیص چند هدفه اراضی

 In recent years, deferent methods for determination of optimal pattern of using water and soil resources have been applied. Due to importance of natural resources, watershed management through land use modification and correct application of land is necessary. However, single objective linear programming is not an efficient method in this matter. In this study, multi objective method of goal p...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 3

صفحات  363- 377

تاریخ انتشار 2016-09-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023