بکارگیری فنون همبستگی مکانی در اندازه‌گیری گسترش بی‌رویه شهرنشینی (مطالعه موردی: شهر گرگان)

گسترش بی‌رویه شهرنشینی نمایانگر یکی از تهدیدهای محیط‌زیستی مهم در دهه‌های اخیر است که چندین رویکرد در تجزیه و تحلیل این پدیده اتخاذ گردیده‌ است. به منظور توصیف الگوهای مختلف شهری و چگونگی تغییر آنها در طول زمان، به معیارهایی نیاز است تا بتوان به طور پیوسته تغییرات شهرها را بررسی و کمی‌سازی کرد. در این راستا، تصاویر سنجش از دور به همراه فنون همبستگی مکانی ابزاری مفید در پایش و ارزیابی محیط‌های شهری هستند که محققان را قادر به اندازه‌گیری تغییرات مداوم رشد شهر می‌سازند. در پژوهش حاضر به منظور کمی‌سازی الگوهای گسترش شهرنشینی از داده‌های ماهواره‌‌های لندست‌های 5 سنجنده TM و لندست 7 سنجندهETM در یک بازه زمانی 24 ساله استفاده گردید. بدین منظور، شاخص پوشش گیاهی NDVI به عنوان ورودی آماره‌های همبستگی مکانی محلی Getisو Moran به کار گرفته شد. نتایج حاصل از این مقایسات نشان داد که آماره‌های همبستگی مکانی به خوبی قادر به تفکیک و شناسایی خوشه‌های مناطق شهری هستند که در این میان طبق نمودارهای تراکم حاصل از آماره Getis، میزان تراکم پیکسل‌های مناطق شهری در سال 1365 از 0.05 به 0.11 در سال 1389 می‌رسد که بیانگر کارآیی بیش‌تر این شاخص به منظور اندازه‌گیری رشد شهر است.