تأثیر آموزش شناختی ارتقاء امید برکاهش خودناتوان سازی تحصیلی دانش آموزان پسر مدارس راهنمایی شبانه روزی شهرستان بوکان در سال تحصیلی 91- 90

  تأثیر آموزش شناختی ارتقاء امید برکاهش خودناتوان‌سازی تحصیلی دانش‏آموزان پسر مدارس راهنمایی شبانه‌روزی شهرستان بوکان   سید عدنان حسینی*، حسین سلیمی** و دکتر علی عیسی زادگان***       چکیده هدف‏ پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شناختی ارتقاء امید برکاهش خودناتوان‌سازی تحصیلی دانش‏آموزان راهنمایی پسر مدارس شبانه‏روزی بود که درسال‏تحصیلی 91-90 در شهرستان بوکان، مشغول به‏ تحصیل بودند. بدین منظور 32 نفر انتخاب و به‏عنوان نمونه منظور گردیدند. روش تحقیق دراین مطالعه، از نوع نیمه‏ آزمایشی با طرح پیش‏آزمون-پس‏آزمون با گروه کنترل بود و از مقیاس خودناتوان‌سازی به‏ عنوان ابزار پژوهش استفاده گردید. روش مداخله، براساس الگویی بود که لوپز و اسنایدر درسال (2003) ارائه نمودند. این برنامه طی 8 جلسة90 دقیقه‏ای و در مدت 8 هفتة متوالی به دانش‏آموزان ارائه گردید. بدین منظور نمونة تحقیق به صورت تصادفی در 2 گروه 16 نفری (یک گروه آزمایشی و یک گروه‏ گواه) گمارده شدند. گروه ‏آزمایشی، تحت آموزش شناختی ارتقاء امید قرار گرفت، درحالی‏که گروه‏ گواه در معرض هیچ مداخله‏ای قرارنگرفتند. داده‏های به‌دست آمده با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف‏معیار) و آمار استنباطی (آزمون کوواریانس) بوسیلۀ نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل ‏کوواریانس و در سطح 05/0> pبرای گروه وابسته به‌منظور تعیین اثر بخشی آموزش شناختی ارتقاء امید، نشان داد که این کاربندی توانسته است به‏عنوان مداخله‏ای مؤثر موجب بهبود وضعیت انگیزشی دانش‏آموزان شده‏ و در ضمن کاهش خودناتوان‌سازی تحصیلی، سطح امید آنان را نیز بهبود بخشد. با توجه به یافتة حاضر، پیشنهاد می‌شود برنامة آموزش‌شناختی ارتقاء امید، به عنوان بخشی از برنامه‌های آموزش ضمن خدمت مشاورین مدارس قرار گیرد. واژه‌های کلیدی: آموزش شناختی امید، خودناتوان‌سازی تحصیلی، مدارس شبانه‏روزی. * دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه تبریز و مدرس مدعو دانشگاه فرهنگیان سنندج                [email protected]: **  دانشجوی دکتری دانشگاه لرستان و مدرس مدعو دانشگاه پیام نور بوکان *** دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه ارومیه