تأثیر اخلاق حرفه‌ای حسابداران بر قابلیت اتکاء صورت‌های مالی

زمینه: امروزه رفتار حرفه‌ای در تمامی فعالیت‌هایی که با منافع عمومی سروکار دارند، موضوعیت یافته است و اطمینان یافتن استفاده کنندگان از صورت‌های مالی به آن به شدت تابع این باور عمومی است که حسابداران و حسابرسان به آیین رفتار حرفه‌ای پایبندند. بنابراین‌، هدف از این تحقیق بررسی تأثیر اخلاق حرفه‌ای حسابداران حرفه‌ای بر قابلیت اتکاء صورت‌های مالی می‌باشد.   روش کار: جامعه آماری در این تحقیق در مجموع تعدادی شامل مدیران مالی، مدیران حسابرسی، سرپرستان حسابرسی، مؤلفین کتاب حسابداری، اعضاء هیأت علمی دانشگاه، دانشجویان دوره دکتری و محققان بخش تحقیقات سازمان حسابرسی است که حداقل سه سال کار حرفه‌ای انجام داده باشند. روش‌های گردآوری اطلاعات، پرسشنامه می‌باشد. در واقع، با توجه به مبانی نظری پنج ویژگی برای اخلاق حرفه‌ای (درستکاری‌، صلاحیت و مراقبت حرفه‌ای، رازداری‌، استقلال‌، تضاد منافع) و سه ویژگی برای قابلیت اتکا (ارائه منصفانه، اثبات‌پذیری، بی‌طرفی) صورت‌های مالی مشخص شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از طریق دو پرسشنامه، از این روش‌ها استفاده شده است: آزمون کولموگروف - اسمیرنوف برای آزمون نرمال بودن توزیع متغیرها، آزمون همبستگی و رگرسیون برای آزمون فرضیه‌ها و آزمون فریدمن برای آزمون یکسان بودن رتبه (اولویت) ابعاد متغیرها.   یافته‌ها: یافته‌ها بیانگر آن است که بین اخلاق حرفه‌ای حسابداران و قابلیت اتکاء صورت‌های مالی رابطه معنی‌داری وجود دارد و ضریب همبستگی بین این دو مثبت و بالا می‌باشد و R2 نشان می‌دهد که حدود 35% تغییرات متغیر قابلیت اتکاء صورت‌های مالی توسط متغیر اخلاق حرفه‌ای قابل بیان است.   نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان می‌دهدکه اخلاق حرفه‌ای حسابداران در تمام ابعاد خود (درستکاری، صلاحیت و مراقبت حرفه‌ای‌، رازداری‌، استقلال‌، تضاد منافع)، رابطه تنگاتنگی با ابعاد ویژگی قابلیت اتکاء صورت‌های مالی (ارائه منصفانه، اثبات‌پذیری، بی‌طرفی) دارد. با وجود این به نظر می‌رسد در ایران، از لحاظ نظری، به این مهم پرداخته نشده است.