تأثیر اکسیژن درمانی بر روی تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی

  تأثیر اکسیژن درمانی بر روی تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی     زهرا علی اکبرزاده آرانی [1] * ، حمیدرضا گیلاسی [2] ، مجید خاری آرانی [3] ، علیرضا شعوری بیدگلی [4] ، حمید آسایش [5]     تاریخ دریافت 25/01/1392 تاریخ پذیرش 15/03/1392   چکیده   پیش زمینه و هدف: تهوع و استفراغ از شایع‌ترین عوارض پس از عمل جراحی است که می‌تواند عوارض و مشکلات بسیاری برای بیمار و سیستم درمانی ایجاد نماید. این مطالعه با هدف تعیین اثر اکسیژن درمانی بر تهوع و استفراغ بیماران پس از اعمال جراحی عمومی انجام شد.   مواد و روش کار : این مطالعه تجربی بر روی 46 بیمار تحت عمل جراحی عمومی در بیمارستان شهید بهشتی کاشان انجام شد. بیماران به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. همه بیماران در حین عمل جراحی اکسیژن 50 درصد دریافت کردند. در دوره پس از عمل (تا 6 ساعت) برای بیماران گروه مداخله در اتاق ریکاوری و بخش, اکسیژن 80 درصد با ماسک ونچوری گذاشته شد اما به بیماران گروه کنترل (طبق معمول بیمارستان) فقط در اتاق ریکاوری اکسیژن 30 درصد تجویز شد و در بخش جراحی هیچ اکسیژنی تجویز نشد. میزان اشباع اکسیژن خون از طریق پالس اکسی متر ( SPO2 ) و تهوع و استفراغ بیماران طبق فهرست وارسی در اتاق ریکاوری و بخش ثبت شد. در پایان نتایج با استفاده از آزمون خی دو و تی تست تجزیه و تحلیل گردید.   یافته‌ها: تهوع و استفراغ بیماران گروه مداخله و کنترل در اتاق ریکاوری تفاوت معناداری نداشت (05/0< P ) و همچنین مقایسه تهوع بیماران دو گروه در بخش جراحی نیز تفاوت معناداری را نشان نداد (05/0< P ). تعداد دفعات استفراغ گروه مداخله کمتر از گروه کنترل بود و این اختلاف از نظر آماری نیز معنادار بود(01/0= P ).   بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از یافته‌ها نشان داد که اکسیژن درمانی در کوتاه مدت، بر تهوع و استفراغ بیماران بعد از عمل جراحی تأثیری ندارد اما با گذشت چند ساعت از پایان جراحی موجب کاهش استفراغ بیماران می‌گردد.   کلید واژه‌ها: تهوع، استفراغ، اکسیژن، اکسیژن درمانی، جراحی     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره چهارم، پی در پی 45، تیر 1392، ص 258-252     آدرس مکاتبه: قم، خیابان شهید لواسانی، مجتمع آموزشی دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشکده پیراپزشکی، تلفن: 09137295893     مقدمه یکی از نگرانی‌های بزرگ بیماران قبل از جراحی تهوع استفراغ بعد از عمل است (1). سالیانه تقریباً 75 میلیون جراحی در جهان انجام می‌شود که عمدتاً بیهوشی آن‌ها از نوع عمومی می‌باشد. متأسفانه از هر سه بیمار یک نفر از میزان خفیف تا شدید تهوع بعد از عمل و استفراغ یا هر دو رنج می‌برد (2،3). برخی از تحقیقات نیز میزان آن را حدود 30 تا 70 درصد گزارش نموده‌اند (4،5). تهوع و استفراغ بعد از عمل به عنوان یک مشکل در جهان جراحی در سال 1848 مطرح شد ( 6 ). در سال‌های اخیر بیماران حاضرند تا حدود 100 دلار و   حتی بیشتر برای اجتناب از تهوع و استفراغ هزینه کنند (7). تهوع یک احساس ناخوشایند است که معمولاً استفراغ را به دنبال دارد اما استفراغ به معنای خروج محتویات معده از راه دهان می‌باشد (1). تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی، می‌تواند عوارض و مشکلات بسیاری برای بیمار و سیستم درمانی ایجاد نماید؛ از جمله آسپیراسیون، خونریزی، باز شدن محل زخم، اختلال آب و الکترولیت، تأخیر در بهبودی، طولانی شدن مدت بستری در بیمارستان، افزایش فشار داخل چشم، افزایش فشار داخل جمجمه، خستگی، اضطراب و نارضایتی بیمار (10-8). Email: [email protected]   [1] عضو هیات علمی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم(نویسنده مسئول)   [2] مربی، عضو گروه اپیدمیولوژی دانشگاه شهید بهشتی تهران، عضو گروه بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی کاشان   [3] کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، سازمان آموزش پرورش کاشان   [4] عضو هیات علمی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم   [5] عضو هیات علمی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم