تأثیر روش‌های تلفیقی کود دهی بر غلظت نیتروژن، فسفر و خواص زیستی خاک و صفات کلزا

به منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف کود‌دهی و تناوب زراعی بر خواص شیمیایی و بیولوژیکی خاک و عملکرد دانه رقم طلایه کلزا، آزمایشی طی سه سال‌ زراعی 86 تا 89 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گریزه سنندج انجام گردید. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. سه تناوب زراعی مختلف شامل نخود، آفتابگردان، گندم، کلزا (R1)؛ کود سبز، نخود، کود سبز، گندم، کود سبز، کلزا (R2) و کلزا، گندم، کلزا (R3) به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند. شش روش تأمین کود پایه شامل کود دامی (N1)، کمپوست (N2)، کود شیمیایی شامل اوره، سوپر فسفات تریپل و فسفات آمونیوم (N3)، کمپوست + کود دامی (N4)، کمپوست + کود دامی + کود شیمیایی (N5) و تیمار شاهد (N6) به عنوان سطوح عامل فرعی تعیین شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که کاربرد همزمان کود دامی، کمپوست و کود شیمیایی، میزان عناصر معدنی خاک را افزایش می‌دهد.کاربرد کود سبز خانواده بقولات در تناوب R2 به طور معنی‌داری باعث افزایش نیتروژن، فسفر و پتاسیم خاک، تعداد باکتری و کربن بیوماس میکروبی و همچنین فعالیت دهیدروژناز و پروتئاز نسبت به دو تناوب دیگر گردید. بیشترین تعداد باکتری و بیوماس جامعه میکروبی در تیمار کاربرد کود دامی و کمپوست به دست آمد. بیشترین فعالیت آنزیم‌های فسفاتاز، پروتئاز، اوره‌آز و دهیدروژناز در تیمار N4 حاصل شد. بیشترین فعالیت اوره‌آز (6/48 میکرو گرم اوره در گرم خاک خشک) در تیمار کاربرد کود‌های آلی در تناوب حاوی کود سبز مشاهده گردید. بیشترین عملکرد دانه نیز در تیمارهای تناوب حاوی کود سبز و کاربرد تلفیقی کود‌ها مشاهده گردید. در نهایت تیمار R2N4 به عنوان تیمار برتر آزمایش معرفی گردید.