تأثیر سایه‌اندازی درختان بر برخی شاخص‌های تخریب روسازی جاده جنگلی

پژوهش پیش‌رو به‌بررسی اثرات سایه‌اندازی درختان بر برخی شاخص‌های تخریب روسازی جاده جنگلی پرداخته است. نمونه‌برداری به‌روش انتخابی و در سه ارتفاع مختلف در حوضه 10 چفرود استان گیلان انجام شد. برآورد تخریب روسازی براساس اندازه‌گیری شاخص‌های مقطع عرضی نامناسب، زهکشی کنارجاده‌‌ای نامناسب، کنگره‌ای شدن، تولید گردوغبار، اندازه چاله‌ها و شیارها و سستی توده خاک بود. با پیمایش جاده، واحدهایی با سایه‌اندازی درختان بیشتر از 50 درصد (سایه) انتخاب شد. سپس به مرکزیت سایه، یک قطعه‌نمونه با طول 30 متر و به عرض جاده برداشت شد. کنار هر قطعه‌‌نمونه سایه، در قسمت کاملاً روباز جاده، قطعه‌نمونه‌ای با ابعاد مشابه برداشت شد. دوازده متغیر تخریب میان قطعه‌نمونه‌های سایه و غیرسایه مقایسه شدند. نتایج مقایسه‌‌های آماری در پایین‌بند نشان داد که تخریب در مقطع عرضی نامناسب، تعداد و مساحت چاله‌ها در قسمت سایه به‌طور معنی‌‌داری بیشتر از قطعه‌نمونه‌های غیرسایه بود، در حالی‌که اختلاف معنی‌داری برای متغیرهای دیگر مشاهده نشد. متغیرهای مورد بررسی در بخش میان‌‌بند در سطح اطمینان 95 درصد اختلاف معنی‌‌داری با هم نداشتند. در بخش بالابند، مقدار شاخص‌‌های تخریب مقطع عرضی نامناسب، مساحت شیار و سستی توده خاک در قطعه‌نمونه‌های سایه با اطمینان 95 درصد بیشتر از قطعه‌نمونه‌های غیرسایه بود. نتایج این پژوهش نشان داد که حدود نیمی از شاخص‌‌های مورد بررسی، تفاوت معنی‌داری بین مناطق سایه و غیرسایه داشتند، اما متغیر تردد در روند کاهشی یا افزایشی در مقدار اثر سایه بر کیفیت روسازی جاده مؤثر نبود.