تأثیر قانون هدفمندسازی یارانه کالاهای اساسی بر رفاه خانوار (مطالعه موردی: شهر اصفهان)

یکی از سیاست‌های رایج در کشورهای در حال توسعه و حتی کشورهای توسعه‌یافته اتخاذ سیاست‌های حمایتی مناسب و پرداخت یارانه است. اما پرداخت یارانه‌ها از جمله یارانه کالاهای اساسی معایبی داشته که کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه را به سمت هدفمندسازی یارانه‌ها سوق داده است و این رویکرد اثراتی را بر رفاه خانوار خواهد داشت. این مقاله درصدد ارزیابی اثرات هدفمندسازی یارانه کالاهای اساسی مورد مطالعه (غلات و نان، گوشت، لبنیات و تخم ‌پرندگان، روغن‌ها و چربی‌ها، میوه‌ها و خشکبار، سبزیجات و حبوبات، قند و شکر و گروه سایر) بر رفاه خانوارهای مناطق شهری استان اصفهان و شناسایی ترتیب آسیب‌پذیری دهک‌های درآمدی از تغییرات قیمت مواد غذایی می‌باشد. برای این منظور، از نظریه‌ی تقاضا و به طور خاص از سیستم مخارج خطی به روش رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط (SUR) در برآورد معادلات تقاضا و سپس معیارهای تغییرات جبرانی و تغییرات معادل جهت ارزیابی تغییر رفاه مصرف‌کنندگان استفاده شده است. تخمین سیستم تقاضا بر اساس داده‌های هزینه-درآمد خانوارهای شهری استان اصفهان و برای دوره زمانی 1390-1383 انجام شده است. نتایج حاصل از محاسبه تغییرات جبرانی و تغییرات معادل 4 گروه کالای خانوار شهری استان اصفهان که با شکست ساختاری روبه‌رو نبوده است در سال 1390، نشان‌دهنده کاهش رفاه خانوارها بعد از هدفمندسازی یارانه کالاهای اساسی می‌باشد. همچنین بر اساس داده‌های توصیفی موجود از هدفمندسازی یارانه‌ها نیز می‌توان بیان کرد که خانوارهای شهری استان اصفهان در سال 1390 دچار افت رفاه شده‌اند. در سال 1390 دهک اول درآمدی، آسیب‌پذیرترین دهک در مقابل افزایش قیمت‌ها بوده است.