تبیین شاخصه‌های سفالی اوایل دوره پارتی در حوضه کشف‌رود: براساس گونه شناسی سفال های تپه اسماعیل آباد مشهد

نویسندگان

  • حسن باصفا استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه نیشابور
  • فاطمه موسیوند دانشجوی دوره کارشناسی ارشد رشته باستان شناسی دانشگاه نیشابور
چکیده مقاله:

دوره پارتی در ایران به نسبت دیگر دوره‌های تاریخی، کمتر شناخته شده است. اطلاعاتی که متون تاریخی و جغرافیای تاریخی ارائه می کنند، می‌توان خاستگاه اشکانیان را در سرزمین‌های شمال‌شرق ایران بویژه خراسان و بخش‌هایی از دشت گرگان پیجویی نمود. با گذشت زمان و تغییر مراکز دولتی این سلسله از شمال‌شرق ایران به سرزمین‌های غربی، هنر و فرهنگ آنها نیز رفته‌رفته دگرگون شده که تنها می‌توان بقایای آن را در مراکز دولتی غربی آنها به طور ملموس مشاهده کرد. از طرفی بر اساس مطالعات محدود و ناهمگونی که در خراسان انجام شده است، می‌توان این دوره فرهنگی را در منطقه کاملاً ناشناخته محسوب کرد. براساس بررسی‌های باستان‌شناختی دشت مشهد، تپه اسماعیل آباد با مواد سطحی متعلق به دوره پارتی شناسایی شده است. در پژوهش حاضر تلاش می‌شود براساس مطالعات گونه شناسی و مطالعات تطبیقی، سنت‌های سفالی دوره پارتی حوضه کشف‌رود را تا حدی بازسازی نمود که به نوعی می‌تواند روشن کننده بخشی از فرهنگ‌ پارتی منطقه خراسان و همچنین مبنای گاهنگاری نسبی این دوره در منطقه محسوب شود. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر وجود فرم‌ها و گونه‌های سفالی متعددی است که بدلیل منشأ بودن و شکل گیری اولیه سلسله پارتی در این منطقه تا حدی از سنت‌های سفالی دوره قبل(دوره آهن، فرهنگ موسوم به یاز) وام گرفته و دارای کلاس های محلی نسبت به دیگر سنت‌های شناخته شده در مناطق مرکزی و غربی ایران نیز می‌باشد.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گونه شناسی و طبقه بندی فرهنگ سفالی سیلک iii۶-۷ در پرتو یافته های کارگاه جنوبی محوطه ی میمنت آباد

پژوهش های باستان شناسی در تپه ی میمنت آباد به سال 1389 هـ.ش. با هدف لایه نگاری انجام گرفت که در نهایت منجر به شناسایی ادوار فرهنگی مختلف موجود در این تپه گردید. تپه ی میمنت آباد، شامل دو برجستگی اصلی شمالی و جنوبی است. در خِلال مطالعات تپه ی میمنت آباد بر اساس لایه نگاری انجام شده، یک دوره ی فرهنگی استقراری اصلی مس و سنگ جدید شناسایی شده است. کاوش لایه نگاری در تپه ی میمنت آباد و ارائه ی جدول گا...

متن کامل

طبقه بندی و گونه شناسی سفالی های ساسانی- اسلامی بیشاپور مطالعه موردی: سفال های فصل نهم کاوش

کاوش های باستان شناختی شهر تاریخی بیشاپور از سال 1319 خورشیدی به همت بخش آسیایی موزه لوور آغاز شد و از آن به بعد به دست هیئت های ایرانی ادامه پیدا کرد. در دهه اخیر نیز طی دو فصل کاری در سال های 1383 و 1388 این کاوش ها ادامه یافت. فصل نهم کاوش شهر تاریخی بیشاپور در خرداد ماه و تیرماه 1390 خورشیدی به سرپرستی مصیب امیری انجام شد که یافته های بسیار مهمی به دست آمد. از ویژگی های این کاوش می توان به ...

متن کامل

طبقه بندی و گونه شناسی سفال های عصر نوسنگی تپه ی پوکردوال گرگان

محوطه ی باستانی پوکردوال گرگان یک محوطه ی شاخص دوره ی نوسنگی در استان گلستان و شمال شرق ایران می باشد که در بررسی های سال 1378 شناسادی شده و در پائیز 1386 مورد کاوش قرار گرفته است. مطالعه ی گونه شناختی سفال های نوسنگی این محوطه، با توجه به کمبود اطلاعات باستان شناختی در رابطه با دوره ی نوسنگی منطقه، ما را قادر می سازد تا دریچه های تازه ای را به سوی باستان شناسی دوره ی نوسنگی شمال شرق ایران بگشا...

15 صفحه اول

سفال های دوره مفرغ دشت گرگان: تپه پوکردوال

هدف از این مطالعه، شناخت ویژگی سفال های دوره مفرغ تپه پوکردوال و تطبیق شباهت های موجود در این سفال ها با محوطه های دشت گرگان، گوهر تپه و تپه حصار است. دوره مفرغ تپه پوکردوال بر اساس مطالعات گونه شناسی سفال، به دو فاز مفرغ میانی و اوایل مفرغ جدید تقسیم شده است. بیشتر سفال های دوره مفرغ در این محوطه از نوع ظریف و چرخ ساز بوده و در خمیره آنها ماده افزودنی معدنی و گیاهی کمتر مشاهده می-شود. سفال ها ...

مطالعه سبک شناسی و فرآیند تحول سفال در دوره مس و سنگ جدید درفلات مرکزی ایران،با تاکید برداده های سفالی محوطه میمنت آباد رباط کریم

دشواری های زیست محیطی مرکز فلات ایران، و همجواری با مناطق پرفشار بیابانی و محدود شدن به واسطه دیواره های عظیمی از رشته کوه ها، مشخصه هائی هستند که دست در دست هم موثرترین عوامل جغرافیائی اثر گذار بر فرهنگ های ساکن منطقه در طول هزاره های متمادی را ایجاد کرده و به مثابه قالبی، خمیره فرهنگ های پیش از تاریخی را درون خود شکل داده اند. علی رغم پژوهش های گسترده ای که طی چندین دهه اخیر در زمینه فرهنگ ه...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 1

صفحات  75- 94

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023