تبیین عوامل اجتماعی خشکسالی و شناسایی آثار آن

خشکسالی بلایی طبیعی است که از دیرباز در پهنة وسیعی از کشورهای مختلف، به‌دفعات به وقوع پیوسته و همواره خسارات گوناگونی از خود بر جای گذاشته است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل اجتماعی متأثر از کمبود منابع آب و تأثیر خشکسالی بر این عوامل در منطقۀ موردمطالعه است. جامعۀ آماری تحقیق را 34786 نفر از سرپرستان خانوار موجود در منطقه تشکیل داده‌اند. برای تعیین حجم نمونه، از فرمول کوکران استفاده و با توجه به نتایج آن، 461 نمونه ازطریق نمونه‌گیری تصادفی در 54 روستای منطقه انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامۀ محقق‌ساخته‌ای است که روایی آن با نظر متخصصان تأیید شده است. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق، پیش‌آزمون انجام شد و مقدار آلفای کرونباخ محاسبه‌شده در حد مناسب 813/0 به دست آمد؛ سپس داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از آزمون T اثرگذاری کمبود منابع آب کشاورزی بر متغیرهای اجتماعی را تأیید کرد. تحلیل واریانس ANOVA نیز مبین آن است که تفاوت معناداری ازحیث میزان آثار اجتماعی خشکسالی میان دهستان‌ها وجود دارد. براساس تحلیل عاملی، 5 عامل (پیوندهای عاطفی افراد، تشکل‌های اجتماعی، سلامت روانی افراد، اختلال در روابط و آرامش و اشتیاق خاطر افراد) ناشی از خشکسالی کشف می‌شود و در ادامه، آزمون فریدمن مبین اختلاف میان این 5 حوزه است.