تجزیه QTL برای مقاومت به بیماری برق زدگی در نخود زراعی(Cicer arietinum L.) با استفاده از نشانگرهای ریز ماهواره

  امروزه ریزماهواره‌ها، نشانگری منتخب برای تهیه نقشه ملکولی و گزینش به کمک نشانگر برای صفات کلیدی مانند مقاومت به بیماری‌ها در بسیاری از گونه‌های زراعی هستند. در این بررسی به منظور مکان‌یابی QTL ‌های مربوط به اندازه برگ و مقاومت به بیماری برق‌زدگی، Ascochyta rabiei (Pass.) Lab., ، و تعیین سهم هر کدام از QTL ‌ها در تنوع فنوتیپی این صفات، 83 بوته نسل F2 حاصل از تلاقی بین لاین ICC12004 (مقاوم) و نخود محلی بیونیج (حساس) و خانواده‌های F2:3 ، در مرکز بین‌المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک (ایکاردا) مورد بررسی قرار گرفتند. نقشه پیوستگی به وسیله 58 نشانگر SSR و یک نشانگر مورفولوژیک (رنگ گل) تهیه شد. از سطح زیر منحنی گسترش بیماری به عنوان معیار سنجش مقاومت به بیماری در نسل‌های F2 و F3 استفاده شد. آزمون فین بر اساس میانگین و واریانس واکنش به برق‌زدگی خانواده‌های F2:3 نشان داد که چند ژن بزرگ اثر در جمعیت در حال تفرّق بوده است. تجزیه پیوستگی نشانگرها را به هشت گروه پیوستگی برابر با تعداد کروموزوم‌های نخود منسوب کرد. در این بررسی بر خلاف نتایج سایر مطالعات، نشانگر رنگ گل در هیچ کدام از گروه‌های پیوستگی قرار نگرفت. نواحی ژنومی و مکان عوامل ژنتیکی مرتبط با اندازه برگ و واکنش در برابر برق‌زدگی، به روش مکان‌یابی فاصله‌ای مرکب مشخص شدند. یک QTL در گروه لینکاژ 7 حدود 15 درصد از تنوع فنوتیپی اندازه برگ را کنترل کرد. از طرف دیگر، سه QTL در گروه‌های لینکاژی 3، 4 و 6 مجموعاً 5/46 در صد از واریانس واکنش به برق‌زدگی را توجیه کردند. با توجه به نتایج حاصل، می‌توان از نشانگرهای تعیین شده برای متمایز کردن ژرم‌پلاسم مقاوم در برنامه‌های اصلاحی آتی استفاده کرد.