تحلیلی انتقادی بر علم دینی پلانتینگا

نویسنده

  • محسن مقری کارشناس ارشد فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف
چکیده مقاله:

در قرن حاضر، هجمه‌ی سهمگین حوزه‌های گوناگون دانش را بر قلمرو ادیان شاهد بوده‌ایم. این مسأله نگرانی بسیاری را از سوی دانشمندانِ پیرو دین و همچنین خداباورانِ طرفدار علم برانگیخته است. ازاین‌رو، آلوین پلانتینگا، یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان معاصر دین، با ارائه‌ی نظریه‌ی‌ معرفت خود، موضعی نو به باورهای دینی اتخاذ می‌کند. او با نقدهایی که متوجه دیدگاه پیشینیان می‌کند، گستره‌ی باورهای پایه را به‌طریقی وسعت می‌دهد، تا باورهای دینی را نیز دربرگیرد. پس از ارائه‌ی این دیدگاه، پلانتینگا در آثار متعدد خویش، تلاش می‌کند تا تضاد میان علوم معاصر و دین را به پیش‌فرض‌های الحادی نظریات علمی نسبت دهد. در ادامه‌ی این تلاش، او برساختن علمی دینی را پی می‌گیرد که علاوه بر اجتناب از عناصر الحادی، به‌کارگیری باورهای دینی را در اشتغال به فعالیت‌های علمی، به پیروان ادیان توصیه می‌کند. در این مقاله، ضمن تحلیل و بررسی علم دینیِ مدّنظر پلانتینگا، اشکالات عمده‌ای را بر آن وارد آورده‌ایم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

علم دینی از دیدگاه پلانتینگا

چکیده الوین پلانتینگا معتقد است آنچه در انجمن‌ها و مجلات علمی و مراکز آموزشی و پژوهشی به نام نظریه‌های علمی طرح می‌شود، گاهی تنها، با پیش‌فرض‌های الحادی صادق است و اگر این پیش‌فرض‌ها را کنار بگذاریم، اعتبار آنها از بین می‌رود. در واقع وی می‌کوشد نشان دهد علم امروز بر خلاف آنچه عموماً ادعا می‌شود، از لحاظ دینی، بی‌طرف و خنثی نیست؛ بنا بر این، اگر استفاده از پیش‌فرض‌های الحادی ضرری به ماهیت علمی ...

متن کامل

علم دینی از دیدگاه پلانتینگا

چکیده الوین پلانتینگا معتقد است آنچه در انجمن ها و مجلات علمی و مراکز آموزشی و پژوهشی به نام نظریه های علمی طرح می شود، گاهی تنها، با پیش فرض های الحادی صادق است و اگر این پیش فرض ها را کنار بگذاریم، اعتبار آنها از بین می رود. در واقع وی می کوشد نشان دهد علم امروز بر خلاف آنچه عموماً ادعا می شود، از لحاظ دینی، بی طرف و خنثی نیست؛ بنا بر این، اگر استفاده از پیش فرض های الحادی ضرری به ماهیت علمی ...

متن کامل

از رئالیسم انتقادی تا علم دینی بررسی و نقد آرای عماد افروغ در باب علم دینی

خود مقدمتاً رویکرد رئالیسم‌ انتقادی را رویکرد هماهنگ‌تری می‌یابد و متعاقباً می‌کوشد با ترکیب حکمت صدرایی با رئالیسم‌ انتقادی و اتخاذ رویکرد معرفت طولی و هماهنگ و افزودن منابع معرفت وحی و شهود به منابع رئالیسم‌ انتقادی، راهی به سوی علم دینی بیابد. کاری که خود وی هم اقرار دارد که هم‌چنان پروژه‌ای ناتمام است. وی با تأیید رویکرد جامعه‌شناختی درون‌گرایانه و پذیرش تأثیر جامعه در محتوای علم، در عین اصرا...

متن کامل

دلالت ضمنی معرفت‌شناسی اصلاح شده آلوین پلانتینگا بر بنیادگرایی دینی

آلوین پلانیتنگا از مهم‌ترین چهره‌های معرفت‌شناسی اصلاح شده است. مطابق دیدگاه وی، باورهای دینی نیز همچون باورهای حاصل از ادراک حسی، پایه به‌شمار می‌آیند؛ درنتیجه، نیازی به توجیه ندارند. اما این دیدگاه لوازمی دارد، ازجمله اینکه می‌تواند به بنیادگرایی دینی منجر شود. زیرا نظریه پلانتینگا هیچ معیاری درباب محتوای باورهای پایه تعیین نمی‌کند و شروطی که برای مشروعیت آن تعیین می‌کند، امکان داخل شدن باوره...

متن کامل

تحلیل انتقادی برهان امکانِ آکویناس و نقد پلانتینگا بر آن

برهان امکان که در آثار بسیاری از اندیشمندان اسلامی و غربی، تقریری از آن دیده می­شود، یکی از براهین اثبات وجود خدا است که وجود یک موجود ضروری را از طریق ممکن بودن موجودات اثبات می­کند. آکویناس با ترکیب برهان حدوث متکلمان و برهان علیّت، تقریری از این برهان ارائه داده که  شبیه برهان وجوب و امکان در فلسفه و کلام اسلامی است. این نوشتار با تکیه بر نقدهای پلانتینگا به بررسی تقریر آکویناساز این برهان پر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 15  شماره 57

صفحات  115- 132

تاریخ انتشار 2016-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023