تحلیل اقتصادی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد برنج

به‌منظور بررسی اثرات رژیم­های مختلف آبیاری، بهبود بهره­وری آب مصرفی و حصول عملکرد مناسب در کشت نشایی برنج تحقیقی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در سال 1390 به اجرا درآمد. تیمارها شامل رژیم­های مختلف آبیاری شامل تناوب خشکی و رطوبت (AWD)، کشت نیمه خشک (SDC)، ترکیب آب کم­عمق با تناوب خشکی و رطوبت (SWD)، روش سنتی (TI) و دو رقم طارم محلی (بومی) و فجر (اصلاح شده) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که، ارقام مورد استفاده و هم‌چنین رژیم­های مختلف آبیاری از نظر مصرف آب و عملکرد شلتوک تفاوت کاملاٌ معنی­داری داشتند. با این وجود برهمکنش بین رژیم­های مختلف آبیاری و ارقام معنی­دار نبود. تیمار رژیم AWD با مصرف آب 70/4481 مترمکعب در هکتار (حدود 5/39 درصد صرفه­جویی در مصرف آب)، نسبت درآمد ناخالص به هزینه تولید (برابر با 89/1) و  تنها 6/7 درصد کاهش سود خالص در واحد سطح (از 44957916 به 41559671 ریال در هکتار)، در مقایسه با دیگر رژیم­های آبیاری (به ویژه آبیاری سنتی) بیش­ترین کارایی را داشت. رژیم آبیاری SDC با داشتن میزان نسبت درآمد ناخالص به هزینه کل برابر با 86/1 و حدود 5/45 درصد کاهش مصرف آب نسبت به تیمار TI و 5/11 درصد کاهش سود خالص در واحد سطح (از 44957916 به 39803690 ریال در هکتار) در مرتبه بعدی قرار گرفت. در مجموع و به استناد به نتایج تحلیل زراعی و اقتصادی دو رژیم آبیاری AWD و  SDCبه‌عنوان تیمارهای برتر معرفی می­گردند.