تحلیل اقلیم دیرینه برش رسوبی نوده (استان گلستان) با استفاده از ژئوشیمی عناصر

تشکیل رسوبات لسی، یکی از مهمترین پیامدهای تغییرات اقلیمی است. توالی رسوبات لس/خاک دیرین یکی از بهترین آرشیوهای طبیعی برای ثبت تغییرات اقلیم می­باشد. از این قابلیت رسوبات لسی، برای بازسازی تغییرات اقلیمی کواترنر و تغییر و تحول ژئومورفولوژیکی می­توان استفاده کرد. در این تحقیق برای بازسازی آب و هوای کواترنر پسین منطقه آزادشهر، برش لسی نودِه انتخاب شد. ستبرای این برش دارای 7/23 متر می­باشد. روش تحلیل داده­ها مبتنی بر روش­های ژئو شیمیایی و تعیین درصد فراوانی عناصر ذکر شده در هر نمونه رسوبی بوده است. با استفاده از تحلیل عناصر حساس به تغییر شرایط محیطی یعنی عناصر اصلی اکسیدهای آلومینیوم، آهن، کلسیم، منیزیم و سیلیس و نسبت عناصر فرعی استرانسیوم به باریم، استرانسیم به منگنز و منگنز به اکسید کلسیم نتایجی از تغییرات شرایط محیطی بدست آمد. افزایش مقادیر اکسیدهای آلومینیوم، آهن، سیلیس و منیزیم با توجه به پایداری آنها در محیط های رسوبی، نشان از شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب و کاهش آنها بیانگر شرایط آب و هوایی سرد و خشک است. افزایش مقدار شاخص هوازدگی شیمیایی و شاخص هوازدگی شیمیایی موثر، نشان از شرایط هوازدگی شدید و کاهش این شاخص ها نشان از هوازدگی ضعیف در برش رسوبی نوده است. خاک های دیرین در منطقه مطالعاتی میزان بالای شاخص های ذکر شده را نشان می دهند و بیانگر تغییر و تحول این رسوبات و شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب هستند. بالعکس رسوبات لسی، مقادیر کمتری از شاخص ها را نشان می دهند و بیانگر شرایط آب و هوایی سرد و خشک در برش رسوبی نوده هستند. بدین ترتیب لس ها و خاک های دیرین مطالعه شده به ترتیب در دوره­های یخچالی و بین یخچالی و در شرایط آب و هوایی متفاوت تشکیل شده­اند.