تحلیل جایگاه فرهنگی ـ ادبی حسن‌خان شاملو برپایة منابع نویافته (معرفی، نقد، بررسی، نسخه‌شناسی)

نویسندگان

  • مجتبی محمدی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
  • مهدی نوریان استاد زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
  • مهرداد چترایی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
چکیده مقاله:

حسن‌خان شاملو، شاعر، نویسنده، خطاط، بیگلربیگی، امیرالامرای همة خراسان، حاکم هرات، در قرن دهم و یازدهم هجری (17م) است. خاندانش در دولت صفویه از نزدیکان دربار بودند. او میراث‌دار فرهنگی پدرش حسین‌خان و او نیز میراث‌بر فرهاد‌خان قرامانلو بود. اقدامات مختلف وی، نشان‌دهندة جایگاه والای فرهنگی و ادبی حسن‌خان است. مجالس حسن‌خان انجمنی برای شاعران و هنرمندان بود. از سخنوران بنام دستگاه حسن‌خان به ناظم هروی و فصیحی هروی و... می‌توان اشاره کرد. آنان در اشعارشان بارها حسن‌خان را ستوده‌اند و هنرمندی و فرهیختگی او را به تصویر کشیده‌اند. در شعر، حسن تخلص می‌کرد و به گفتة نصرآبادی دیوانش بیش از سه هزار بیت داشت. دربارة حسن‌خان جز مقالة کوتاه احمد گلچین‌معانی، پژوهش مستقل و گستردة دیگری انجام نشده است و آنچه موجود است تکرار مطالب کلی و مبهم از سرگذشت حسن‌خان است که بیشتر جنبة تاریخی دارد. نگارنده به تصحیح دیوان حسن‌خان شاملو همت گمارده است. جایگاه حسن‌خان تا امروز آنچنان‌که باید شناسانده نشده است؛ به همین سبب نویسندة این جستار می‌کوشد تا با بررسی و نقد منابع قدیم و جدید، جایگاه او را بیش از گذشته معرفی و تبیین کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل و نقد جایگاه ادبی– اجتماعی رمانهای عامه پسند

تحلیل سبکی، ساختاری و محتوایی اثر ادبی، قابلیت بررسی و شناخت جامع و دقیق آن را فراهم می کند و موجب درک و دریافت بهتر و روشن تر از متن می گردد. رمانهای عامه پسند به عنوان پرفروش ترین رمانهای دهه های اخیر شناخته شده اند و با وجود توجه گسترده به آنها از سوی مخاطبان، کمتر مورد تحلیل و نقد جامع قرار گرفته اند. پژوهش حاضر، تحلیل و نقد جایگاه ادبی- اجتماعی این آثار را مطمح نظر خود قرار داده است. به من...

15 صفحه اول

تحلیل و نقد کتابِ اصول و طبقه‌بندی نقد ادبی

چکیده نقد ادبی از درس‌ها و مباحث علمی و ضروری و کاربردی در رشته­های ادبی است. دربارة این علم و اصول و مبانی و نظریات و مکاتب مختلف آن در دهه های اخیر کتاب‍های مناسبی به نگارش درآمده یا ترجمه و تألیف شده است. یکی از کتاب‌هایی که در سال 1390 با عنوان «اصول و طبقه بندی نقد ادبی» تألیف شده به کوشش دکتر محمود فضیلت است که در انتشارات زوار به چاپ اول رسیده است. نوشته حاضر ضمن معرفی این کتاب، به نقد...

متن کامل

بررسی ابیاتی نویافته از رودکی در فرهنگی ناشناخته

یکی از منابع اصلی پژوهشگران برای واکاویِ میراث‌های گمشده‌ی شاعران کهنِ ایران زمین از جمله پدر شعر پارسی- ابوعبدالله رودکی - مراجعه به فرهنگ‌های کهن و یا ناشناخته‌ای است که غالباً از نظر به دور مانده است. با توجه به فراوانی منابع ادبی و پراکندگی اشعار رودکی در آثار ادبی پس از وی، یافتن هر نسخه‌ی جدید از این قسم می‌تواند برای افزودن به شمارِ سروده‌های رودکی سمرقندی، سراینده‌ی نامدار عصر سامانی مغتنم ...

متن کامل

بررسی و معرفی نقش نویافته ساسانی در شهر باستانی بیشابور

در این نامه بخشی از یک نقش برجسته ساسانی که از لحاظ تاریخی حائز اهمیت فوق العاده‌ای است مورد بررسی و معرفی قرار گرفته، اهمیت این نقش به سبب دوران کوتاه فرمانروایی این شخصیت تاریخی بر ایران زمین در زمان ساسانیان است. این سنگ‌نگاره متعلّق به هرمز اول (273-272م.) فرمانروای ساسانی است که اطلاعات و آگاهی تاریخی محققان از زمان کوتاه فرمانروایی او بسیار اندک است. با بررسی اسناد دست اولی مانند سنگ‎نگاره...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 2

صفحات  153- 167

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023