تحلیل هارمونیکی فشار جو (مطالعه موردی: در تهران و بابلسر)

فشار جو یکی از فراسنج های هواشناختی است که اندازه گیری صحیح، دقیق و تبدیل درست آن در یک تراز ثابت از اهمیت ویژه‌ای در هواشناسی و برخی از علوم برخوردار است. تحلیل هارمونیکی که یکی از روش‌های آشکارسازی تناوب‌ها در سری‌های زمانی منجمله سری‌های زمانی متغیرهای جوی است، در یک بررسی موردی برای فشار جو در ایستگاه‌های تهران مهرآباد واقع در منطقه داخلی فلات ایران و بابلسر واقع در منطقه پست ساحلی دریای خزر در دوره زمانی 2007-1961 انجام می گیرد. برخی دیگر از ویژگی های این عنصر نیز در دوره فوق‌الذکر مورد بررسی قرار می گیرد. در این بررسی دو هارمونیک اول به خوبی تغییرات میانگین ماهانه فشار تراز دریا (QFF) را برآورد می‌نمایند. در تهران (بابلسر) سهم واریانس حاصل از هارمونیک اول 7/96 درصد (9/93 درصد) و سهم دو هارمونیک اول 6/99 درصد (4/99 درصد) می‌باشد. در بررسی تغییرات طبیعی میانگین‌های سالانه فشار QFE و QFF نیز مدل‌های چند جمله‌ای در مقایسه با مدل‌های خطی، نمایی، توانی و لگاریتمی برازش بهتری را نشان می‌دهند. در دوره مورد مطالعاتی فوق الذکر، چند جمله‌ای درجه چهارم (475/0=r) برای QFE تهران بهترین برازش و چند جمله‌ای درجه پنجم (69/0=r) برای QFE بابلسر بهترین برازش را نشان می‌دهد. برای تحلیل QFFّ روزانه، از دیدبانی‌های سینوپتیکی (همدیدی) با فاصله زمانی 3 ساعته استفاده شد. تحلیل فوریه این فشارها نشان داد که در تهرآن‌هارمونیک‌اول (تغییرات شبانه‌روزی) غالب بر هارمونیک دوم (تغییرات نیمه شبانه روزی) و در بابلسر هارمونیک دوم غالب بر هارمونیک اول است. تناوب‌های شبانه‌روزی و نیمه شبانه‌روزی فشار در تهران به ترتیب 56 و 43 درصد و در بابلسر به ترتیب 47 و 52 درصد از کل واریانس را پوشش می‌دهند. زاویه فاز هارمونیک‌های اول و دوم در تهران 5/22- و 2/1- و در بابلسر 1/41- و 1/7- می‌باشد.