تزیینات وابسته به معماری امام‌زاده‌های شهرستان دماوند استان تهران. نمونه موردی: امام‌زاده شمس‌الدین محمد (ع) دماوند

تزیینات به کار رفته در امام‌زاده‌ها یکی از بارزترین جلوه‌های فرهنگ اسلامی و نمایشگر گویای فضای معنوی است. روش انجام تحقیق بر مبنای ماهیت توصیفی تحلیلی بوده است و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی (کتابخانه‌ای و میدانی) مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، 39 امام‌زاده حوزه عملکرد اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان دماوند استان تهران است. روش نمونه‌گیری به شکل غیرتصادفی (انتخابی) و تعداد نمونه کلیه تزیینات امام‌زاده شمس‌الدین محمد (ع) است و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز کیفی و کمی است. در این پژوهش ابتدا مطالب پایه در خصوص بناهای مذهبی و انواع تزیینات در ایران و رشته‌های صنایع دستی پرداخته شده است سپس تزیینات وابسته به معماری امام‌زاده‌های شهرستان دماوند دسته‌بندی شد (7 دسته) و کلیه تزیینات هریک از امام‌زاده‌ها در جدولی آورده شده است و به عنوان نمونه تزیینات امام‌زاده شمس‌الدین محمد (ع) بررسی گردید. این امام‌زاده در جایگاه دوم تنوع تزیینات بعد از امام‌زاده هاشم (ع) قرار دارد. دستاوردهای مقاله نشان می‌دهد که تزیینات وابسته به معماری امام‌زاده‌ها ضمن ارائه زیبایی‌های کالبدی تجلی نگرش‌های مذهبی و آیینی تشیع بوده و زیبایی‌های کالبدی و فراکالبدی منجر به قداست مکان معماری در نزد مردم مسلمان منطقه در ادوار تاریخی تا عصر حاضر شده است.