جایگاه جهانی ایران اسلامی از نظر تنبلی اجتماعی؛ بررسی گزارش‌ها و تحقیقات مربوط به تنبلی اجتماعی در ایران

بالا بودن میزان تنبلی اجتماعی، از جمله ویژگی‌های منفی است که به جامعه ایران اسلامی نسبت داده می‌شود. در این راستا، گاهی با بهره‌برداری از سفرنامه‌ها، تنبلی اجتماعیِ نهادینه را به ملت و جامعه ایرانی نسبت داده‌اند و گاهی نیز متکی بر گزارش‌های به‌ظاهر تحقیقی جهانی، ایران اسلامی را دارای رکورد تنبلی اجتماعی بسیار بالا و در مقام سوم جهان معرفی نموده‌اند. منابع جهانی به ثبت این رکورد پرداخته‌اند و تحقیقات اندک داخل کشور نیز آن را تأیید کرده و یا از کنار آن گذشته‌اند. این مقاله در صدد است تا با تجزیه و تحلیل موشکافانه محتوای این گزارش‌ها، ضعف علمی این برداشت از سفرنامه‌ها و اشکالات موجود در تحقیقات جهانی و نیز عدم کفایت تحقیقات داخلی در این مورد را در منظر اندیشمندان قرار دهد. نتیجه اینکه، با توجه به نقش تعیین‌کننده موضوع تنبلی اجتماعی در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های خرد و کلان مملکتی، تبیین عالمانه آن نیازمند انجام تحقیقات مؤثق و قابل‌اعتماد، مبتنی بر یک مدل بومی و متناسب است که جای آن در حال حاضر خالی است و بدون آن، نفی و اثبات تنبلی اجتماعی برای ملت ایران از وجاهت علمی برخوردار نخواهد بود.