«حذف فعل» از منظر معنی‌شناسی شناختی-سارامادرشاهیان

نویسنده

  • سارا مادرشاهیان دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده مقاله:

مقالة حاضر برآن است تا فرایند «حذف فعل» را در چارچوب زبان‌شناسی شناختی مورد بحث و بررسی قرار دهد و نیز از طریق مقایسة این فرایند با تحلیل‌های دستور سنتی به‌ویژه دستور زبان فارسی به تبیین‌ دقیق‌تر آن بپردازد، آن هم به گونه‌ای که برحسب نوعی رهیافت بازنمودی- ارجاعی و از منظر درک «معنی» امکان مقبولیت بیابد. داده‌های مورد بررسی در مقالة حاضر، پیکره‌ای جمله‌بنیاد از زبان نوشتاریِ فارسی معیار و متناظر گفتاری آن‌ها است که در چارچوب نظری رویکرد شناختی و با استناد به نظریة معنی‌شناسی قالبی و مفهوم «قالب معنایی» بررسی شده‌اند. در این راستا حذف واحد واژگانی «فعل» در جملات همپایه و نیز حذف این واحد زبانی در یک جمله مورد بررسی قرار گرفته‌ است. از دید نگارنده در چارچوب نظری مقالة حاضر، حذف فعل در جملات همپایه به دلیل فعال‌شدن قالب‌های مشابه و حضور عناصر قالبی مشابه قابل توجیه است. نگارنده ادعای خود را با معرفی دو اصل «اعطای نقش» و اصل «نزدیکی روساختی» توضیح می‌دهد. در ارتباط با حذف فعل در جملات همپایه نیز به حذف عناصر غیرفعلی محمول‌های مرکب پرداخته می‌شود که حذف این عناصر نیز به سبب وجود عنصر قالبی دیگر با همین نقش غیرضروری می‌نماید. همچنین نگارنده حذف فعل در جمله‌ای واحد همانند ضرب‌المثل‌ها و عبارات کلیشه‌ای را با استناد به دانش پیش‌زمینه‌ای فعال‌شده از سوی قالب معنایی مرتبط، قابل درک می‌داند. کلیدواژه‌ها: معنی‌شناسی قالبی، قالب معنایی، واحد واژگانی، نمابرداری، پیش‌زمینه.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

«حذف فعل» از منظر معنی شناسی شناختی-سارامادرشاهیان

مقاله حاضر برآن است تا فرایند «حذف فعل» را در چارچوب زبان شناسی شناختی مورد بحث و بررسی قرار دهد و نیز از طریق مقایسه این فرایند با تحلیل های دستور سنتی به ویژه دستور زبان فارسی به تبیین دقیق تر آن بپردازد، آن هم به گونه ای که برحسب نوعی رهیافت بازنمودی- ارجاعی و از منظر درک «معنی» امکان مقبولیت بیابد. داده های مورد بررسی در مقاله حاضر، پیکره ای جمله بنیاد از زبان نوشتاریِ فارسی معیار و متناظر گ...

متن کامل

حذف فعل بدون مرجع زبانی (از اِضمار تا مجوزدهی غیرمستقیم)

در این مقاله به بررسی حذف فعلی (اِضمار فعل) در الکتاب سیبویه (م.180 ه.ق) پرداخته­ایم. در ابتدا به اصطلاح­شناسی این حوزه اشاره و توضیح داده شده است که اصطلاح «حذف» در عربی میانه (دوره الکتاب) اغلب به سطح واجی زبان دلالت دارد؛ این در حالی است که «اضمار» به حذف در سطح نحوی (و نیز کاربردی و حتی شناختی) زبان اشاره دارد. از این رو در تبیین داده­های مورد بحث، از اصطلاح «اضمار فعل» بهر...

متن کامل

تحلیل وجودشناختی فرآیند صدور فعل از منظر ابن‌سینا و صدرالمتألهین

«شناخت فرآیند صدور فعل» از منظر هر یک از فیلسوفان مسلمان، یکی از ارکان کشف دیدگاه وی در حیطۀ مباحث فلسفه عمل است. فرآیند صدور فعل نزد‌ متکلّمان و فیلسوفان سینوی، در چند مرحلۀ خاصّ تبیین می‌گردد. فرآیندی که صدرالمتألهین در مقامی از آن تبعیّت کرده و در مواضعی دیگر، دیدگاه متفاوتی را اتّخاذ ‌و ارائه می‌نماید. مسأله اساسی این جستار، کشف مواضع حقیقی اختلاف و اتّفاق ابن‌سینا و صدرالمتألهین در تحلیل وجودشن...

متن کامل

تبیین وجود شناختی صفات فعل از دیدگاه حکمت متعالیه

نحوة وجود صفات الهی و نوع ارتباط آنها با ذات مقدس حق از اصلی ترین مسائل خداشناسی است که نطریات گوناگونی در بارة آن از طرف مکاتب فلسفی، کلامی و فرقه­های مذهبی بیان شده است. اگر چه این مسأله هم در باب صفات ذات مطرح است و هم در باب صفات فعل. اما بررسی آن در قلمرو صفات فعل از  اهمیت و صعوبت بیشتری برخوردار است. این صفات طبق نظر مشهور فیلسوفان مسلمان، زائد بر ذات و صرفاً انتزاعاتی ذهنی‌اند. با این حا...

متن کامل

بررسی ریشه شناختی چند فعل هورامی

هورامی از گویشهای گورانی و زیر مجموعة شاخة زبانی گورانی- زازا است و یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی به شمار میآید. هورامی گویشی محافظه کار است و ویژگیهای آوایی و صرفی کهنی را حفظ کرده است؛ از اینرو بررسی ریشه شناختی این گویش ما را به نکات جالبی در شناخت دقیقتر زبانهای ایرانی رهنمون میسازد. در این مقاله به بررسی ریشه شناختی برخی فعلهای گویش هورامی پرداخته شده و صورت فرضی دورة میانة گویش و نیز صو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 16

صفحات  101- 132

تاریخ انتشار 2015-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023