«خانه‌های امن» به مثابه درمانگاه زنان خشونت‌دیده خانگی

خشونت علیه زنان، پدیده ­ای دیرینه و نسبتاً شایع در همه جوامع است. افزون بر میزان فراوانِ انواع خشونت جسمی، روانی، جنسی و اقتصادی علیه زنان، آن­چه که اهمیّتِ توجه و حمایت از زن خشونت­ دیده را در این وقایع، دوچندان می‌سازد، رقمِ سیاه این خشونت­ ها و لزوم حفاظت از خانواده و سایر اعضای آن، از جمله کودکان و همچنین، درمانِ زنان بزه ­دیده برای پیشگیری از تکرار خشونت است. فارغ از مباحث لزوم یا عدم لزوم مداخلۀ اجتماع­ محور در این زمینه، امروزه، اقدام ­های مختلفی در راستای حمایت از زنان در معرض خشونت خانگی یا خشونت­ دیده از سوی نهادها و سازمان‌های مختلف دولتی یا جامعوی به کار گرفته می ­شود که پیش ­بینی و ایجاد «خانه­ های امن» نمونه­ ای از این موارد است. نقش خانه­ های امن در اصلاح زنان خشونت ­دیده یا در معرض خشونت از رهگذر ارائه حمایت­ های کوتاه­ مدت و بلند­مدت امر مهمی است که تاکنون، چندان مورد توجه پژوهش­گران قرار نگرفته و پرداختن به آن، ضروری است. از ­این­ رو، نگارندگان نوشتار حاضر، ضمن بحث در مورد سابقه و ویژگی­ های خانه­ های امن در سایر کشورهای پیش­رو مانند کانادا، ایالات متحده امریکا و ... با مراجعه به معدود خانه­ های امن دولتی و خصوصیِ شهر تهران، مصاحبه با مسئولان امر و بررسی دستورالعمل­ های نگاهداری زنان خشونت­ دیده خانگی در ایران، ویژگی­ های حمایتی خانه­ های امن و چالش­ های پیش ­روی آن­ها مانند کمبود فضا و امکانات، کمبود بودجه تخصیص­ داده شده به این نهادها، نبودِ نیروی انسانی متخصّص در این زمینه و  ... را مورد بررسی قرار داد­ه­ اند که نشان­گر این مسأله است که وجود و گسترش خانه­ های امن در ایران، لازم و همچنین، رفع نقایص موجود در این زمینه، نیازمند آموزش، آگاهی­ بخشی و جلب کمک یا حمایت­ یابیِ هرچه بیشتر جامعه مدنی و سایر نهادهای مرتبط دولتی برای ارائه برنامه­ های با کیفیت ­تر در ابعاد مددکاری، روان­شناختی، حقوقی و پزشکی در راستای درمانِ زنان خشونت­ دیده و پیشگیری از تکرار خشونت در آینده است.