خدمات مرجع مجازی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران: ارزیابی کیفی

هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفی خدمات مرجع مجازی کتابخانه ملی ایران است. مؤلفه­های جمعیت­شناختی، رفتار اطلاع­یابی و رضایت کاربران از خدمات مرجع مجازی، بررسی شده است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش در دو مرحله انجام شده است. مرحله اول به تحلیل محتوای وب­فرم­های مرجع مجازی پرداخته و مرحله دوم به روش پیمایشی میزان رضایت کاربران را از طریق پرسشنامه الکترونیکی مورد بررسی قرار داده است. جامعه پژوهش حاضر 1825 وب­فرم دریافت شده طی یک سال است که از میان آنها مطابق جدول مورگان 317 وب­فرم به روش نمونه­گیری تصادفی نظام­مند 6 تایی انتخاب شده است. یافته­ها: بیشتر جامعه استفاده­کننده از این خدمات را زنان (05/52 درصد) تشکیل می دهند. اکثر کاربران دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و پرسش­های پژوهشی (14/42 درصد) بیشترین نوع پرسش­های مطرح شده را تشکیل ­داده است.میزان رضایت کاربران از پاسخ ارائه شده در حد زیاد بود و  نزدیک به 70 درصد آنان بیش از یک بار از این خدمات استفاده کرده­اند. مهم­ترین عامل مؤثر بررضایت­مندی، جامعیت پاسخ با میانگین امتیاز 58/3 است. دریافت خدمات از طریق پست الکترونیکی (20/50 درصد) و گفت­وگوی پیوسته(34/38 درصد)، روش­های مورد انتظار کاربران برای دریافت خدمات مرجع مجازی است. بیش از 90 درصد کاربران، ضرورت ارائه این خدمات در کتابخانه ملی را در حد بسیار زیاد و زیاد ارزیابی کرده­اند. نتیجه­گیری: عامل مؤثر بر رضایت­مندی کاربران حجم اطلاعات ارائه شده وسرعت پاسخ­گویی است. از این رو برای افزایش کیفیت این خدمات، راه­اندازی خدمات مرجع مجازی مشارکتی در سطح ملی بر پایه پست الکترونیکی و گفت­وگوی پیوسته پیشنهاد شده است.