خزندگان ایران جغرافیای زیستی سوسماران

تا 20 سال پیش مطالعه خزندگان را چندان ضروری ومهم نمی دانستند و از این حیوانات تعبیر مضر بودنشان اهمیت داشت‘ ولی جامعه علمی جهان بخاطر نقشهای گوناگون این جانوران درحیات سایر موجودات زنده وزندگی اجتماعی و اقتصادی انسان‘ در این اواخر‘ پژوهش درباره خزندگان را از دیدگاههای مختلف‘ بویژه پراکندگی جغرافیایی ‘ مورد توجه قرار داده است. در ایران نیز نقش خزندگان در حلقه زیستی خیلی با اهمیت است و بیشتر آنها طعمه حیوانات تجارتی را تشکیل می دهند . اثر خزندگان در کنترل حشرات و نرم تنان بقدری مهم است که درطرحهای کشاورزی نباید از این عامل مهم غافل ماند.خزندگان میزبان اولیه لارو «Inodid- ticks» هستند . این لارو در دوره بلوغ انگل خطرناک حیوانات اهلی (بویژه گوسفندوبز) بشما رمی آید . تنها در نمونه «Coluber-ravergieri» تا یکهزار لارو شماره شده است. بعضی از انگلهایی که در بدن خزندگان میزبان زندگی می کنند می توانند حامل بیماریهایی برای انسان باشند . بعنوان مثال انگل «leishmania-tropica» زخم آسیایی بوجودمی آورد. گاهی خزندگان می توانند درمهار کردن بیماریهای که توسط حشرات ناقل ایجاد می گردد عامل مفید بحساب آیند. از جمله در جنوب‘ پشه های مالاریا توسط خزندگان بومی شکار می شوند و یابعبارت دیگر خزندگان در کاهش پشه مالاریا نقش بسیار مؤثری دارند . حتی مارهای سمی «vipers» درکنترل طاعون عامل مؤثر محسوب می شوند. از این مقدمه مختصر استنباط می گردد. که خزندگان مستقیم یا غیر مستقیم در زندگی انسان مؤثرند و بهمین جهت چگونگی پراکندگی جغرافیایی آنها در سطح مملکت قابل پژوهش و بررسی است. اثر پژوهشی که تحت عنوان جغرافیای زیستی سوسماران عرضه می گردد محصول مسافرتهای تحقیقاتی است که در معیت هیأت علمی مؤسسه جغرافیا انجام یافته است. وظیفه خود می دانم‘ از مساعدتهای ذیقیمت استاد محترم آقای دکتر احمدمستوفی رئیس موسسه جغرافیا تشکر کنم.