خطابات قانونیه

مسأله خطابات قانونیه یکی از راه­حلهای ابداعی امام خمینی(ره) در پاسخ به شبهة مطرح شده در ذیل بحث ضد می­باشد. گروهی از علما در صورت اقتضای امر به شیء نسبت به نهی از ضدش، در ذیل بحث ضد، حکم به بطلان عبادات می‌کنند. ولیکن شیخ بهائی درصورت عدم اقتضا نیز عبادت را از باب «عدم وجود امر» باطل می‌داند و با این بیان بحث از ضد را بحثی بی­ثمر دانسته است. در پاسخ به این شبهه، جوابهای متفاوتی داده شده است. عده­ای برای صحت عبادت قائل به کفایت وجود قصد ملاک و مصلحت شدند. عده­ای دیگر امر به طبایع را معتبر دانستند. برخی نیز قائل به ترتب  (امر طولی) شدند. ولیکن امام(ره) با بیان مقدماتی این اقوال را رد کرده و با قائل شدن به وجود امر به اهمّ، در عرض امر به مهم، یعنی وجود دو امر عرضی در کنار هم و قول به خطابات قانونیه، بدون پذیرش ترتب ، مشکل را حل کرده‌اند. این راه منحصر به فرد امام که خطابات قانونیه از زمره مبادی آن بوده است، بعدها به عنوان یکی از متفرّدات اصولی امام شناخته شد.