درآمدهای سخت‌الوصول، موهبت‌های طبیعی و صندوق‌های ثروت ملی(مطالعه موردی کشورهای منطقه منا)

نحوه تأمین مالی دولت‌ها در ادبیات اقتصادی هم به لحاظ آثار توزیعی و هم به لحاظ اثر تخصیصی جایگاه مهمی دارد. در این مطالعه منابع درآمدی دولت به دو دسته کلی «سخت الوصول» و «سهل-الوصول» تقسیم‌بندی می‌شود. پرسش اساسی این است که آیا افزایش سهم درآمدهای صادراتی حاصل از فروش منابع طبیعی به عنوان یکی از اجزای درآمدهای سهل الوصول مانع از افزایش سهم درآمدهای سخت الوصول در کشورهای منطقه منا می‌شود؟ و اگر چنین است، آیا تعبیه صندوق‌های ثروت ملی در این کشورها توانسته است تا مانع از اثر معکوس درآمدهای منابع طبیعی بر درآمدهای سخت الوصول مالیاتی شود؟ برای پاسخ به این سئوالات از داده‌های تابلویی 21 کشور منطقه منا در سال‌های 1990 تا 2012 استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش سهم درآمدهای منابع طبیعی در GDP، سهم درآمدهای سخت الوصول در منابع درآمدی دولت‌های کشورهای مورد بررسی کاهش می‌یابد. در واقع، افزایش سهم درآمدهای منابع طبیعی جایگزین سهم درآمدهای مالیاتی می‌شود. همچنین، تشکیل صندوق‌های ثروت ملی در برخی از کشورها نقش انفعالی داشته و نتوانسته نحوه تأمین مالی دولت‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.